M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

 
1-rasm. Xalqaro turizmning ulushi 
1-karta-sxema. Xalqaro turizm geografiyasi va statistik tahlili 
 
World
 
International tourist arrivals: (ITA)
1087 million (Xalqaro turistik tashrif) 
International tourism receipts (ITR) 
US$ 1159 billion (Xalqaro turizmdan 
keladigan daromad). 
Karta-sxema Butunjahon turistik tashkilotining 2014 yilgi xisobotidan olingan. 
Butunjahon 
turistik 
tashkilotining 
2019 
yilgi 
xisoboti 
ma‘lumotlari shuni ko‗rsatadiki, 2018 yilda xalqaro turistik 

---

62 
tashriflarda 1,4 mlrd kishi ishtirok etgan bo‗lsa, bu sohadan olingan 
daromad esa 1,7 mlrd AQSH dollarni, xalqaro turizmning o‗sish 
sur‘ati o‗tgan yilga nisbatan tashriflar +5%ga, daromad esa +4% ga 
oshganligi sohaning shiddat bilan rivojlanib borayotganligidan 
dalolat beradi. Xalqaro turistik tashriflarning geografiyasiga nazar 
tashlaydigan bo‗lsak, jami turistik tashriflarda Yevropaning ulushi 
51%ni, Osiyo-Tinch okeani regioni 25%, Amerika 15%, Afrika 5%,
O‗rta Sharq turistik regioni esa 4%, turistik tashriflardan kelgan 
daromad ko‗rsatkichi bo‗yicha esa Yevropa 39%, Osiyo-Tinch 
okeani regioni 30%, Amerika 23%, Afrika 3%, O‗rta Sharq 5%ni 
tashkil etgan. Turistik tashriflardan maqsad asosan, dam olish, 
rekreatsiya, bayramlar, sog‗liqni tiklash, diniy, kasbiy turizmda 
band bo‗lgan (1-chizma). 
Hozirgi paytda dunyoda turizm sohasida taxminan 200 mln 
kishi banddir. Dunyoning 45 ta davlat fuqorolari har yili halqaro 
turist sifatida xorijda qilayotgan xarajatlari har bir davlatga 1 mlrd 
dollardan to‗g‗ri kelar ekan, masalan: Germaniya–58 mlrd yevro, 
Niderlandiya –13,6 mlrd yevro. Dunyoning deyarli 40%
davlatlarida turizm xorijiy valyutaning 
4-chizma
kirib 
kelish 
manbai 
hisoblanadi. 
Halqaro 
turizmning 
rivojlanishining asosiy tushunchalari : 

O‗sish 

Globallashuv 

---

63 

Noziklik 

O‗zini tez holda o‗nglab olish usullari 
Turizmning rivojlanishi bilan birga unga to‗siq bo‗luvchi
muammolari xam mavjud. Bunga: infrastrukturaning yuqori narxi, 
atrof–muhitning ifloslanishi, muammoning ijtimoiy - madaniy 
jihatlari, turizm rivojlanib borayotgan hududlarda inflyasiya, 
mahalliy aholining bezovtalanishi kiradi.