M. R. Usmanov Turizm geografiyasi udk 911. 3(575. 13)

O‗zbekistonlik olimlar ta‘rificha 
B.N.Navruz-Zoda 
Destinatsiya -tashrif maqsadini amalga oshiradigan 
turistik manzil 
X.Mamatqulov 
destinatsiya – bu ma‘lum xizmatlar taklif qiladigan, 
turistning ehtiyojini qondiradigan, maqsadlari talabiga 
javob beradigan territoriya yoki manzildir 
Butunjahon turistik 
tashkiloti (UNWTO)
Turist bir kecha vaqt davomida makonda turishi, uning 
tabiiy va ma‘muriy hududiy chegarasiga ega bo‗lishi 
lozim bo‗lgan hudud- turistik destinatsiya bo‗la oladi. 
Shuningdek, u destinatsiya menejmenti, imidji va 
jozibadorligiga ega raqobatbardosh makondir
Ilmiy manbalar asosida mualliflar tomonidan to‗ldirildi 
Geografik joylardagi turistik oqimlarning mohiyati va 
xususiyatlarida; sayohat davomida turistning xulq-atvorida; turistik 
xizmatlar taklif tizimi va turistik tijoratvositachilik faoliyatlarida 
sezilarli o‗zgarishlar sodir bo‗ldi. Turizm sohasiga innovativ ta‘sir 
qilayotgan quyidagi omillarni ajratish mumkin: Birinchidan, 
talabning miqdor jihatdan sezilarli o‗zgarishi. Rivojlangan 
mamlakatlarda aholi turmush darajasining oshishi oqibatida turizm 
ommaviy tus olib millionlab kishilarni o‗ziga jalb qildi. Ko‗p 
mamlakatlardagi iqtisodiy o‗sish, oldin turistik oqimni vujudga 
keltiruvchi joy deb tan olinmagan mamlakatlarda ham ―yangi 

---

55 
turistik talab‖ shakllana boshlanib, ular umumiy turistik talabning 
bozordagi ko‗lamini kengaytirishga olib keldi. Ikkinchidan, turistik 
mahsulot iste‘molchilari xulqatvorining tubdan o‗zgarishi. Jahon 
Turistik tashkilotining tahlillari va xulosalariga ko‗ra turistlar 
sayohatni tanlash va amalga oshirish jarayonida o‗z xulq-atvorlarini, 
turistik xizmatlarga nisbatan afzalliklar tizimi, sayohat turi va 
davomiyligi bilan bog‗liq odatlarini shiddat bilan o‗zgartirmoqdalar. 
Yаgona joyda o‗z ta‘tilini o‗tkazishga moyil kishilarning salmog‗i 
kundan-kunga 
kamayib 
bormoqda, 
uzoq 
davom 
etadigan 
ta‘tillarning salmog‗i pasayib, sayohatning an‘anaviy shakllari 
o‗rnini, xizmat nuqtai nazaridan takomillashgan turizmning 
innovativ shakllari olmoqda. Turizmning innovativ shakllari 
(sayohatni mustaqil rejalashtirish va amalga oshirish, an‘anaviy 
vositachilarni inkor qilish) hozircha alohida segment sifatida 
namoyon bo‗layotgan bo‗lsa, kelajakda ular turistik xizmatlar 
bozorida barqaror o‗ringa ega bo‗lishlari kutilmoqda. Uchinchidan, 
turistik hududlar o‗rtasida raqobatning kuchayishi. Bir tomondan 
havo transportidagi taraqqiyot va ikkinchi tomondan sayohat qilish 
xohishini bildiradigan insonlarning keskin oshishi, bir-biriga 
umuman o‗xshamaydigan turistik hududlarning o‗zaro raqobat 
qilishlarini taqazo etmoqda.