M. R. Tursunova xalqaro menejment

6.4.Innavatsion menejment 
Innovatsion menejment 
- bu kompaniyaning yuqori pog’onasidagi rahbariyati 
amalga oshiradigan strategik boshqarishning bir yo’nalishidir. Uning maqsadi firmaning 
ilmiy texnik va ishlab chiqarish faoliyati asosiy yo’nalishlarini aniqlashdan iborat. Buning 
doiraisiga quyidagi masalalar kiradi: 

chiqarilayotgan mahsulotni modernizasiyalash va takomillashtirish;

mahsulotning an’anaviy turlarini ishlab chiqarishni rivojlantirib borish;

eskirgan mahsulotlarni ishlab chiqarishdan olib tashlash.
Innovatsion faoliyat maqsadi boshqaruv jarayonini aniq vaqt oralig‘ida 
shakllantirishdan iboratdir. Tashkilot yoki faoliyat maqsadlari ma’lum vaqt oralig‘ida 
o‘zining aniq yo‘nalishiga ega bo‘lishi kerak. Shunday qilib tashkilot maqsadi, bir 
tomondan jarayonni baholanishi va prognozi natijasi bo‘lsa ikkinchi tomondan 
rejalashtirilgan innovatsion tadbirlarga chegara bo‘lib xizmat qiladi. Shu ikki funksiyaga 
amal qilish uchun innovatsiya maqsadini shakllantirish bir qancha talablarga javob berishi 
kerak. 

Innovatsiya maqsadi aniq shaklga ega bo‘lishi va o‘lchana olishi kerak. 
Ular mohiyati bo‘yicha ilmiy yangiliklar ko‘rinishida, texnik ishlanmalar misol 
yangi texnikaning ixtiro qilinishi, iqtisodiy oldindan barcha daromad va xarajatlar 
inobatga olingan xolda.

Maqsadli innovatsiya kerakli natijalarga erishishi uchun aniq vaqt 
bo‘yicha taqsimlanmog‘i lozim. Maqsadlarni vaqt bo‘yicha yo‘nalishi oldinga 
qo‘yilgan vazifalarni aniq davrlarga taqsimlagan holda amalga oshirish imkonini 
82 

---

beradi, ya’ni bosqichma-bosqich bir tekisda tashkilot rivojlanishining 
to‘xtovsizligini ta’minlash imkonini yaratadi.
Innovatsiyalarni rejalashtirish resurs bilan ta’minlanganlik va bozordagi talablarga
mos va xos bo‘lgan innovatsiyaning asosiy yo‘nalishlarini shakillantirishni o‘z ichiga 
oladi. 
Qismlash ya’ni qanday bizga iqtisodiy nazariyadan ma’lum oddiy ishlab chiqarish 
kengaytirilgan takror ishlab chiqarishga aylandi bunga asosiy sabab bo’lib oddiygina 
innovatsiya ya’ni vositachining boshqa xududlar talabini o’rganish va o’z taklifi bilan 
maxsulot xaridorini ko’paytirishi va talabning ko’payganligi sababli o’sha maxsulotni 
ishlab chiqarishga bo’lgan extiyojni oshishi o‘z navbatida ishlab chiqaruvchi maxsulot 
ishlab chiqarish tezligini oshirish maqsadida mexnat taqsimotini vujudga keltiradi demak 
maxsulotni qismlarga bo‘lib ishlab chiqarish samara berganidek amalga oshirilayotgan 
maqsadni g‘oyani xam qismlarga bo‘lgan xolda amalga oshirish talab qilinadi ya’ni har 
qanday daraxt bir vaqtning o’zida ko‘karmaganidek g’oya xam birdaniga amalga 
oshmaydi va ularni alohida tizim bo‘yicha bo‘limlariga yetkazish: 
Innovatsiyani rejalashtirish quyidagilar bilan ta’minlanadi: 

realizatsiya qilinayotgan loyihalar xajmini aniqlash;

innovatsion loyiha ishtirokchilari bo‘yicha vazifalarni taqsimlash;

har davrga belgilangan vazifalarni bajarishni ta’minlashni va alohida 
ishlarni realizatsiya qilish mudatlarini hamda ketma-ketlikka rioya qilishni,

kerakli resurslar hajmini aniqlash.
Innovatsiyalarni rejalashtirish zaruriyati zamonaviy shartlarda tashkilot 
raqobatbardoshligini ta’minlash bilan bog‘liq. 

Ular innovatsion loyiha ko‘lamini kengayishi;

Innovatsion jarayonlarning ko‘p variantli va ehtimollik shakllari;

Innovatsion sohada korporatsiyaning kengayishi va 
mahsuslashganligining o‘sishi;

Innovatsion faoliyat natijalari evaziga tashkilotning iqtisodiy 
majburiyatlari ortishi va xo‘jalik mustaqilligini kengayishi bilan aniqlanadi.
83 

---