M. N. Musayev

«Xromatografiya» so‘zi grek tilidan taijima qilingan bo‘lib, uning to‘la ma’nosi «rangni yozish»dir.

Xromatografiyaning ikkita asosiy turi ma’lum bo‘lib, ular odatda quyidagicha nomlanadilar: 1) gaz — adsorbsion va 2) gaz — suyuqlik xromatografiyasi.

310 •

4. 
   Ishni bajarish tartibi
   

1. 
   Havodagi changning miqdorini blsoblash
   

Dastlab toza filtr qog'ozi tortib olinadi. Chang namunasi filtr qog‘oziga aspirator yordamida 201/min tezlikda olinadi. Jami tortilgan havoning hajmi 400 1 bo‘lishi kerak.

Namuna olingan filtr ktmyo laboratonyasiga qayta tortish uchun yoki kimyoviy tahlil qilish uchun olib kelinadi.

Filtr kassetadan olinadi va 30—40 daqiqa laboratoriyada (tortish xonasida) xona haroratini qabul qilish va havo namligi bilan tenglikning o‘matilishi uchun ushlab turiladi.

Filtmi og‘irligini aniqlash, binnchi tortish sharoitlariga qat’i rioya qilgan holda, aynan o‘sha analitik tarozida olib boriladi. Filtr paketdan olinib, himoya doirasidan chiqariladi. AFA-10 filtri tortishdan oldin ehtiyotkorlik bilan to‘g‘rilanadi va tarozi pallasini o'rtasiga, toza tarafi pastga qilib qo'yiladi. AFA-V-20 filtrlari birinchi galdagi massalarni aniqlashdagi kabi to'rttalasi qo'yilib tortiladi.

Agar namuna olish 100%lik nisbiy namlikda olib borilsa, filtr ikki soat mobaynida eksikatorda suyuq tomchi namlikni yo‘qotish uchun ushlab turiladi.

Quruq va nam havoning harorati Assmana psixrometrida aniqlanadi. Havonining bosimi barometrda aniqlanadi.

Changlangan havoning namligi quruq va nam havoning haroratini bog‘liqligi 1-jadvaldan aniqlanadi (ilova qilingan).

Aspirirlangan havoning hajmi quyidagi formula bilan aniqlanadi:

V = V *K