M. N. Musayev

L

Erigan aralas

malardan tozalash


GO \©


Mayda dispcre
aralashmalardan
tozalash


i

Mineral
aralashmalardan

tozalash usullari


Organik
aralashmalardan
tozalash usullari

Koagulasiya |

| Flokulasiya |


Elektro-
koagulasiya


Elcktrof-
lotatsiya

Gazlardan tozalash usullari
—	Pu flash
—	Qizdirish
—	Reagentli usullar

Chetlatish
-	Konlaiga haydash
	Ko* mish
	Dengiz tubiga haydash

Erimugin va erigan iralashmai.irni cneitatish va bartaraf dish usullari


16.3-rasm. Oqova suvlarui zararsizlanlirisbniug asosiy usullari.


www.ziyouz.com kutubxonasi


Temiik
bartaraf etish

12. 
    BOB. OQOVA SUVLARNI SUZIB YURUVCHI
    MODDALARDAN TOZALASH
    

Sanoat va maishiy oqova suvlari cnydigan va enmaydigan muallaq moddalardan, qattiq va suyuq aralashmalardan iborat bo'lib, ular suv bilan dispers sistema hosil qiladi. Dispers sistemalarda zararli zarrachalaming o‘lchamiga qarab, oqova suvlar 3 guruhga bo'linadi:

1. 
   dag‘al dispersli sistemalar — zarra 0,1 mkm (suspenziya va emulsiyalar).
   
2. 
   kolloidli sistemalar — zarra 0,lmkm—lnm.
   
3. 
   haqiqiy eritmalar — zarra molekula yoki ion ko'nnishida bo'ladi.
   

Muallaq zarralami oqova suvlardan ajratish uchun gidromexanik jarayonlar (davriy va uzluksiz), suzgichdan o'tkazish, tindirish (gravitatsion va markazdan qochma), filtrlash jarayonlari qo'llaniladi. Usullarni tanlash oqova suvdagi zarrachalaming razmeri, fizik-kimyoviy xususiyatlari, muallaq zarrachalaming konsentratsiyasi, oqova suv sarfi va talab etilgan tozalash darajasiga qarab tanlanadi.

Nazorat uchun savollar:

1. 
   Dispers sistemalarda zararli zarrachalaming o‘lchamiga qarab oqova suvlar qanday guruhlarga bo'linadi?
   
2. 
   Muallaq zarralami oqova suvlardan ajratish uchun qanday jarayonlar qo'llaniladi?
   
3. 
   Tozalash usullanni tanlash oqova suvdagi zarrachalar nimalariga qarab tanlanadi?
   

Elaklash va cho‘ktirish usuli

Korxonadan ajralayotgan oqova suvlar murakkab tarkibga ega bo'lib, uning tarkibida har xil jarayonlarda aralashgan moddalar mavjud bo‘ladi. Ushbu oqova suvlarni tozalash uchun awal tarkibidagi yirik aralashmalar maxsus reshotka va setkalar (elaklar) yordamida ushlab qolinadi. Bunday moddalarga qog'oz, teri, yog‘och, barglar, latta, jun, tola va shu kabi moddalar kiradi. Chunki ular keyingi tozalash bosqichlarida quvur va kanallarda tiqilib qolishi mumkin. Reshotkalar quyidagicha tuzilgan bo'ladi (17.1 -rasm).