M. N. Musayev

X _{— a}bp
^m1 + ap

yoki Freydlix izotermalari

X_m=k.p'/•

bu yerda, X_m — adsorbent bilan yutilgan modda konsentratsiyasi, kg yutilgan moddani 1 kg adsorbentga nisbati; a,b,k,n — tajnbaviy usul hilan aniqlanadigan konst antalar.

Haroratni pasayishi, bosimm ko‘tarilishi va fazalarda qo'shimcha aralashmalami bo‘lmasligi, adsorbsiya jarayonining tezlashishiga olib keladi. Adsorbsiya izotermasining turi ko‘pgina omillaiga bog'liq. Ulaiga adsorbentning solishtirma yuzasi, g‘ovaklar hajmi, adsorbent strukturasi, yutilayotgan modda xususiyatlari va jarayon harorati kiradi.

Adsorbsiya jarayonida bug;* yoki suyuqlik fazadan bir necha modda adsorbsiyalanayotganda, hamma moddalar yutilishi aniqlangan. Lekin, har bir moddaning muvozanat konsentratsiyasi har bir moddani alohida adsorbsiyalashdagi konsentratsiyasiga qaraganda kam boMadi.

Adsorbsiya jarayonida boshlang‘ich aralashmada yutilayotgan modda bug‘ining bosimi kamayadi va issiqlik ajralib chiqadi. Shuning uchun Le-Shatele prinsipiga binoan, harorat pasayishi va bosim ko'tarilishi bilan adsorbsiyalanayotgan modda miqdori oshib boradi. Shunday qilib, bosim pasayishi va harorat ortishi teskari — desorbsiya jarayonini tezlashtiradi.

Adsorbsiya jarayonida ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori (kJ/mol) tajribaviy usul orqali topiladi. Tajribaviy ma’lumotlar bo'lmaganda, ajralib chiqayotgan issiqlik miqdori quyidagi formula orqali aniqlanishi mumkin:

19, l6.ln &-

-