М. М. Мусаев компьютер тизимлари ва тармоқлари


Компьютер шиналарини ташкил этиш



Download 3,75 Mb.
bet30/164
Sana07.07.2022
Hajmi3,75 Mb.
#753173
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   164
Bog'liq
komp tizmlari Musayev

Компьютер шиналарини ташкил этиш.
Аввал кўриб чиқилган компьютернинг асосий блоклари ва боғламалари орасида ўзаро биргаликда ишлаш қоидалари, улар орасида электр, мантиқий ва технологик алоқалар бўлганида самарали ишлатилиши мумкин. АМҚ процессор элементлари, УВР, бошқариш қурилмаси, киритиш/чиқариш модуллари ва L1 кэшларнинг ўзаро биргаликда ишлашини таъминлайдиган бу алоқаларнинг қисми ички процессор шиналари МЛШ, МШ, БШ кўринишида бўлади. Технологик жиҳатдан улар процессор кристаллига (чипига) ўрнатилган, лекин киритиш/чиқариш модули орқали компьютернинг бошқа конструктив компонентларига уланишга эга. Бу процессор боғламалари орасида буйруқлар, операндлар ва бошқариш сигналларини узатадиган электр симлардир (ўтказгичлардир). Кўрсатилган учта шина унча катта бўлмаган алоқа линиялари сони ва юқори такт частотаси орқали фарқланади, чунки компьютернинг икки энг тезкор боғламалари: процессор ва ички хотирани боғлайди.
Бироқ, компьютерда бошқа кўп сонли ахборот оқимлари: ташқи қурилмаларининг манзиллари, ички ва ташқи маълумотлар, бошқариш ва ўзиш сигналлари мавжуд. Улар электр ва ахборот даражасида марказий процессорни ва асосий хотирани компьютернинг бошқа барча функционал қурилмалари, ташқи қурилмалари, дискли тўплагичлар, тармоқда ўзаро биргаликда ишловчи воситалари билан боғлайди. Ички процессор шиналаридан фарқли равишда умумий тизим шиналари катта узунликка, узатиладиган сигналларнинг кенгроқ диапазонига, кўп сонли узатиш каналларига (линияларига) эга.
Шина бу компьютернинг турли блоклари билан биргаликда ишлатилган маълумотларни узатиш каналидир. Улар бошқа платага ётқазилган ўтказиш линиялари тўплами, текис ихчам кўп симли кабель ёки компьютер платаларида жойлашган алоҳида симлар ҳисобланади.
У ёки бу шина турини характерлайдиган асосий параметрларга қуйидагилар киради:

  • шинанинг кенглиги, яъни маълумотлар узатиладиган манзил линиялари сони;

  • алоқа каналлари бўйича алоҳида битларни узатиш тизимини аниқлайдиган такт частотаси;

  • қурилмалар орасида алмаштириш қоидасини аниқлайдиган алмаштириш протоколи.

Бажариладиган функциялар ва мақсадли қўлланилиш нуқтаи назаридан компьютер шиналариниг барча турларини шартли икки тоифага: локал ва тизим шиналарига бўлиш мумкин. Локал шиналар чекланган сонли компьютер компонентларини марказий процессорни асосий хотира ёки контроллер ва ташқи қурилмалар адаптерлари билан боғлайди.Тизим шинаси киритиш/чиқариш қурилмаларининг турли тезликларда узатишни таьминлаш учун мўлжалланган. Компьютерларнинг сўнгги моделларида тизим шинасининг функциялари ихчамлашди, кўпроқ локал шиналар пайдо бўлди.
Исталган стандарт шина маьлумотларни узатиш учун алоҳида шиналарга (манзилни маьлумотлар узатувчи ёки қабул қилувчи қурилма аниқлайди), аппаратни узиш линияларига, хотирага тўғридан-тўғри мурожаат этиш каналлари алоҳида линяларига, хизмат ахборотларини узатиш электр таьминоти тармоқлари линяларига эга.

Download 3,75 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   26   27   28   29   30   31   32   33   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish