M. M. Axmetjanov, sh sh. Olimov, S. S. Avezov. P e d a g o g I k mahorat

ILOVALAR 
 
1. O`QUVCHINING XARAKTER XISLATLARINI O`RGANISH. 
BuninguchunA.E. Lichko ishlab chiqqan «Patoxarakterologik diagnostika 
savolnomasidan (PDc)foydalanib, xarakterga urg’u berishning (aktsentuatsiya’ning) 
birqancha tipi ajratailadi.
Ular:
1. Gipertim tip — G 
2. 
Tsikloid tip — TS 
3. O`zgaruvchan tip — O` 
4. Asabiy zaif tip — A 
5. Senzitiv tip — S 
6. Ruhiy zaiflik — R 
7. Shizoid tip — SH 
8. Tutqanoqli tip — T 
9. Jazavali tip — J
10. Bo`sh tip — B 
11. Moslashuvchan tip — M
G — Gipertim o`smirlar.
Bu tipga mansub o`smirlar to`polonchi, tez zerikadigan, haddan tashqari 
mustaqil, hatto botirlik, sho`xlik bilan ajralib turadilar. Ular notanish kishi oldida 
uyalmaydilar, tortinmaydilar. O`yinlarda tengdoshlariga buyruq berishni yoqtirishadi. 
Tarbiyachilar ularning sho`xligidan arz qilishadi. Yaxshi qobiliyatlariga qaramasdan, 
tartibsizliklari, tez chalg’ishlari hisobiga yaxshi o`qimaydilar. 
O`smirlik davrida asosiy xususiyat — har doim yaxshi ko`tarilgan kayfiyatda 
bo`ladilar. Bunday o`smirlar erta mustaqillik va erkinlik ko`rsatishadi, qat’iy tartib va 
rejimni yoqtirishmaydi. Qonun va qoidalarga yyengiltaklik bilan qarashadi. 
Ular har doim ulfatlarga intilishadi, yolg’iz qolishni yoqtirishmaydi, 
tengdoshlari orasida rahbarlikka intilishadi. Tanishlarni tanlashda yaxshi-yomonni 

---

253 
farq qilmaydi va osonlik bilan shubhali ulfatlar orasiga tushib qolishi mumkin. 
Sarguzashtlarni, xavf-xatarni, haltis yurish-turishini yoqtiradi. Yaxshi yangi narsani 
his qilish xarakterlidir, yangi odamlar, joylar, predmetlar o`ziga tortadi. Bunday 
o`smirlar osonlik bilan ilhomlanib, boshlagan ishini oxiriga yyetkazmaydi, to`xtovsiz 
ravishda «sevimli ishi»ni o`zgartirib turadi. Uzoq o`tirib ishlashni talab qiladigan, 
diqqat bilan ishlashni, mayda ishni eplay olmaydi. Va`dasini bajarishda pul 
masalalarida ham betartiblik bilan ajralib turmaydi, osonlik bilan harzga botib qoladi. 
Oliftagarchilikni, maqtanishni yaxshi ko`radi. Kelajakni shirin xayolda tasavvur 
qiladi. Muvaffaqiyatsizlik kuchli reaktsiya ko`rsatish mumkin. Lekin, uzoq vaqtgacha 
yo`ldan chiqarishga qodir emas, jahldan tez tushadi. 
Jinsiy hissiyot erta uyg’onadi va kuchli bo`ladi. Shuning uchun, erta jinsiy 
hayotga kirishishi mumkin.