M. L. Tursunxodjayev Tashkent davlat texnika universiteli

Nazorat qilish
m oddiy oqim larni boshqarishning funksiyasi 
sifatida, korxonaning tashkiliy strukturasini aniqlaydigan kanallar 
orqaii amalga oshiriladi va u belgilangan param etrlar b o ‘ylab 
tovar harakati jarayonining o ‘tishini uzluksiz kuzatishdan iborat. 
Buning uchun moddiy oqim larning holati haqida m a’lum otlarni
223

---

yigMsh va qayta ishlash am alga o shiriladi, ishlab chiqarish 
buyurtm alarini bajarish b o ‘yicha rejadagi vazifalardan chetla- 
nishlar aniqlanadi va tahlil qilinadi, olib borilgan ishlarning 
qo'yilgan maqsadga moslik darajasi haqida xulosalar chiqariladi. 
Aniqlangan kamchiliklarni yo‘qotish boshqarish yoMi bilan amalga 
oshiriladi.
Narx —
xarid qilingan m ahsulot yoki xizmatning qiymati, u 
o ‘z ichiga mahsulot (xizmat)ning narxi va pulda aks ettirishga 
ega bo‘lmagan m ustahkam qiymatni oladi, keyingisiga, masalan, 
korxona obro'sining o ‘zgarishi, firma faoliyat sohasining ijtimoiy 
ahamiyatini, o ‘sish istiqbollari va ishlab chiqarishni rivojlantirishni 
kiritish m um kin.
Netto ehtiyoj —
sof ehtiyoj. Brutto ehtiyoj va ixtiyorda mavjud 
bo‘lgan ehtiyoj o ‘rtasidagi farqi sifatida aks ettiriladi.
Noishlab chiqarish iste’moli —
noishlab chiqarish sohasida 
tashkilot va korxonalarda ijtimoiy mahsulotning shaxsiy iste’mol 
uchun joriy davrda ishlatilishidir. Logistika chegarasida moddiy 
oqim harakatining ham m a bosqichlarida ishlab chiqarish iste’moli 
bo‘ladi. Faqat oxirgi logistik zanjimi yakunlovchi bosqichda moddiy 
oqim noishlab chiqarish iste’moli sohasiga tushadi.
Ombor zaxirasi —
bu ishlab chiqarishga m o'ljallangan va 
buxgalteriya hisobida keltirilgan mavjud m ateriallar m iqdori. 
Materiallarga haqiqiy ehtiyojni aniqlash maqsadida om bor zaxirasi 
ikki qismga ajratiladi: belgilangan ishlab chiqarish dasturi ixtiyoriga 
berilgan, lekin sex tom onidan ishlatilmagan m ateriallar hamda 
olinishi mumkin b o ‘lgan m ateriallar (mavjud zaxira).