M. J. Mut alipova

Mavzu  bo‘yicha nazorat savollari:
1.  Xalq  pedagogikasining muhim yo‘nalishi  va muhim xususiyatlari 
nimalardan  iborat?
2.  Xalq pedagogikasining asosiy tadqiqot ob’ekti nima?
3.  Xalq  pedagogikasi  fanining  asosiy  maqsadi  va  vazifalari 
nimalardan iborat?
4.  Etnopedagogika fani nimalami o‘rganadi?
5.  Pedagogik madaniyat tushunchasini ta’riflang.
6.  Gegel  o‘tmishdagi  ma’rifiy  boyliklar  haqida  qanday  fikrlar 
bildiradi?
7.  Xalq pedagogikasiga ta’rif bering.
8.  Xalq  pedagogikasi  qanday  fanlar  bilan  o‘zaro  aloqada  o‘rgani- 
ladi?
9.  Xalq pedagogikasi manbalariga nimalar kiradi?
10.  Xalq  pedagogikasining  tarbiyaviy  imkoniyatlari  deganda 
nimalami tushunamiz?
16

---

11.  Xalq 
pedagogikasining 
didaktik 
imkoniyatlari 
deganda 
nimalami tushunamiz?
12.  Milliy ta’lim-tarbiya nimadan boshlanadi?
13.  Aniq  va  gumanitar  fanlami  o ‘qitishda  xalq  pedagogikasi 
manbalaridan foydalanishning tarbiyaviy ahamiyati nimada?
14.  Pedagogika -  psixologiya  fanlarini  o‘qitishda  xalq  pedagogika­
sining qaysi manbalaridan foydalanish mumkin?
15.  Oilaviy qadriyatlarga nimalar kiradi?
16.  Sqg‘lom turmush tarziga oid qadriyatlarga ta’rif bering.
17.  Badiiy-estetik  qadriyatlar  va  ma’naviy-ruhiy  qadriyatlarga 
nimalar kiradi?
18.  Ijtimoiy-siyosiy  qadriyatlar  va  mehnat  qadriyatlari  haqida 
tushuncha bering.
19.
  Madaniy-ma’rifiy va ilmiy-ma’naviy qadriyatlami ta’riflang.
TOPSHIRIQ.  Quyidagi  matnni  o'qing.  Mardlik  haqida  maqollar 
topib, yod oling. ( 0 ‘zbek tilida mardlik haqida 40ga yaqin maqol bor.)
Mardlik,  botirlik,  qahramonlik,  jasurlik  insonning  qanchalik  oliy 
fazilati  bo‘lsa,  nomardlik,  qo‘rqoqlik,  sotqinlik  uning  shunchalik  tuban 
illatidir.  Xalq  o‘zining  ko‘pdan-ko‘p  maqollarida  ana  shu  ijobiy  va 
salbiy  xislatlami  zo‘r  mahorat  bilan  ifoda  etadi:  «Mardlik-kishining 
husni»,  «Mard  bir  so‘zda  turadi»,  «Mard  maydonda  bilinadi»,  «Mard- 
ning  qirq  ishidan  bir  ishi  nosoz  bo‘lsa  ham  o‘zi  hijolat»  va  hokazo. 
«Mardlik  -  yiqitmoq  emas,  turg‘izmoq»  maqolining  ma’nosi  kurash 
musobaqasi  bilan  bog'liq.  Polvonlaming  odati  shuki,  kurash  tushganda 
yiqitgan  polvon  yiqilgan  polvonni  ko‘tarib  o‘rnidan  turg‘izadi-da, 
yelkasiga  qoqib  qo‘yadi.  Bu  uning  mardligini  bildiradi.  Xalqimiz 
mazkur  maqol  bilan  majozan:  «Qiyin  ahvolga  tushib  qolgan  odamga 
yordam,  madad  berish,  qoMlab-quvvatlash  -   mardlik  belgisi,  demoqchi 
bo‘ladilar.  «Er yigit el chetida, yov betida» maqolida esa «Haqiqiy  mard 
yigit  o‘zini  katta  olmay,  el  ichida  kamtarlik  bilan  chetlab  yuradi-yu, 
ammo  yov  kelganda o‘zining  kimligini  ko'rsatadi»,  -  degan  ma’no  bor. 
«Ming qarg‘a bir tuyg‘unga yetmaydi»  maqoli «Mingta qo‘rqoqdan bitta 
botir  zo‘r»  degan  ma’noni  anglatadi.  Bunda  tuyg‘un  -  sezgir,  chaqqon, 
olg‘ir  ov  qushi,  qirg‘iy  yo  qarchig‘ayning  erkagi.  Bu  qushni  majozda 
botirga,  qarg‘ani  esa  qo‘rqoqlarga  o‘xshatadilar.
MARDLIK - MANGULIK