M ir zo u L u g b e k n o m id a g I o z b e k is t o n mit j j y u n IV e r site ti m. Sh ar ipo V

Pifagorchilar meditsinasi.
Pifagorlar tanani gim nastika va tana sirti 
dorilari bilan, qalbni - m uzika bilan davolashgan. Ular salbiy 
em otsiyalar-dan 
o'zlarini 
ehtiyot 
qilishgan 
(nafrat, 
qayg‘urish, 
umidsizlanish, jonning vahim aga tushishi va boshqalardan). Buning 
uchun ular psixoterapiyani q o ‘llashgan. Ular kasallikning oldini olishga 
urinishgan. Pifagor shogirdi Kallifon m editsina m aktabining asoschisi 
hisoblanadi. 0 ‘g‘li D em oked otasi bilan konfliktda b o ‘lgan. U Persiyada 
asirda b o ‘lganda, fors shohini davolagan va katta shon-shuxratga ega 
bo'lgan. O xir-oqibatda o ‘z vataniga qaytgan.
A lkm eon-K roton — m editsina m aktabining boshqa bir yirik vakili. 
Falsafiy m ushohada yurituvchi shifokor bo‘lgani uchun u kasallikning 
umum iy 
sabablarini 
qidirgan 
va 
ana 
shulardan 
birini 
tana 
m uvozanatining, sifatining buzilishida deb bilgan. Anatom iyaga asos 
solgan. Jonni o ‘lmas deb hisoblagan.
Pifagor va pifagorchilar jam iyat boshqaruvining yaxshi shaklini 
aristokratiyada k o ‘rishgan va shuning uchun ular “yunon aristokratik 
hokim iyatini tuzish tarafdori bo‘lib kelganlar” 118.
Pifagor v a pifagorchilar falsafiy qarashlari tahlili shuni k o ‘rsatadiki, 
ular ta ’lim otlarining muhim natijalaridan biri borliq yaxlitligi asosini 
tashkil etuvchi substansiyani konkret predm etlar, m asalan, suv yoki 
havoda emas, abstrakt obyekt — sonda deb bilishi b o ‘ldi. Bu 
substansiyani nazariy tushuncha sifatida yaratish sari tashlangan muhim
qadam b o ‘ldi. Shuningdek, borliqdagi umumiy aloqadorlikni garm oniya 
tarzida talqin etish uning m uayyan ko‘rinishda tartiblanganligi, qonuniy 
xarakterga egaligini tushunish uchun m uhim edi.
ELEY FALSAFIY MAKTABI
Eley falsafa m aktabi ham Pifagorchilar Ittifoqi singari “B uyuk 
ellada”da paydo boMgan. Bu m aktab vakillari Ksenofan, Parm enid, 
Zenon va M elisslardir. Eley m aktabi vakillari falsafa kategoriyalarini, 
xususan, “borliq”, “substansiya” tushunchal.arini yanada rivojlantirdilar. 
A ynan eleychilar falsafaning muhim m asalalaridan biri - borliq va 
tafakkurning o ‘zaro m unosabati m asalasini q o ‘yishgan. Shuning uchun
118 YoM doshev S., U sm onov М ., K arim ov R. Q adim gi va o ‘rta asr G 'a rb iy Y evropa 
falsafasi. —Т.: “ Sharq” , 2003. B.17.
100

---

ham, aytish m umkinki, antik falsafaning shakllanishi eley maktabi bilan 
tugallanadi.