M. F. Ziyayeva, O. Z. Rizayeva

B
еlgilаri:  Kasallik  ko‘pincha  qishning  boshlanishiga  va 
respirator virusli infeksiyalarni epidemik tarqalish vaqtiga to‘g‘ri 
keladi. Kasallik odatda yuqori nafas yo‘llarini shikastlanishi va 
keyinchalik tipik  quv-quv  yo‘tal  va  tovushning  xirillashi  bilan 
boshlanadi. Grippoz infeksiyalarda kasallikning klinik ko‘rinishi 
yaqqol namoyon bo‘ladi, paragripp va adenovirusli infeksiyaga 
qaraganda  harorat  39,5-40°C  ga  ko‘tarilishi  mumkin,  lekin 
bolada toksik belgilar ko‘rinmaydi. Tekshiruvda birinchi o‘rinda 
inspirator  stridor,  taxipnoe,  disfoniya,  ko‘krak  qafasining 
tortilishi kuzatiladi. Tovushlarni diqqat bilan kuzatish ma’lum 
darajada kasallikning xarakterini va patologik jarayonni joyla-
shishini  ko‘rsatadi.  Nafas  olganda  hushtaksimon  tovushning 
eshitilishi  hiqildoq  shishishidan,  disfogiya  esa  ovoz  boylam-
larining  yallig‘lanishidan  darak  beradi.  Shishning  kuchayib 
borishi  va  nafas  hajmining  kamayishi  nafas  tovushlarining 

---

 
262 
kamayishiga  va  afoniyaga  olib  keladi.  Quv-quv  yo‘talning 
borligi ovoz yorig‘ining to‘la ochilmasligidan dalolat beradi, bu 
esa reflektor spazm bilan bog‘liq. Qiyinlashgan nafas va tez-tez 
yuzaga  keluvchi  pr
оgrеssiv  yo‘tal  gipersekretsiya  va  balg‘am 
bilan hiqildoq to‘lib qolganda kuzatiladi. 
 
Og‘irlik darajasiga qarab 4 ga bo‘linadi: