M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

U ltr a to v u sh yord am id a tek sh irish (U T T )
U ltra to v u s h y o r d a m i d a tek sh irish ( U T T ) n o in v a z iv a s b o b - 
lar y o r d a m i d a te k sh irish usuli b o ‘lib, b a c h a d o n kasalliklari va 
o ‘s m a la ri, b a c h a d o n ortiq lari kasalliklari, b a c h a d o n n i n g ri- 
v o jla n ish n u q s o n l a r i n i a n iq la s h g a i m k o n b e r a d i ( 3 7 - r a s m ) . 
T a s h x i s q o ‘y is h a s b o b l a r i n i n g s o ‘nggi 
m o d e l l a r i s a m a r a l i
b o ‘lib, fo llik u la la rn in g o ‘sishi, ovulatsiy a r o ‘y b erish in i k u - 
z a tish i m k o n in i b e ra d i; e n d o m e t r iy qalinligini qay d e ta d i, 
u n in g g ip erpla ziyasi va p o lip la rin i a n iq la b b eradi.
55

---

37-rasm .
B e m o r n i
u l t r a t o v u s h
y o r d a m i d a
t e k s h i r i s h .
,,K o ‘z q o r a c h ig ‘i“ fen o m en i
Bu u sul y o r d a m id a estro g e n g o r m o n i n i n g k o n sen tra tsiy a si 
a n iq la n a d i.
H a y z siklining follikular fazasida b a c h a d o n b o lyni k a n a -
lidagi b e z la r k o ‘p m i q d o r d a shilliq a jra ta d i, e s tro g e n -fo llik u lin
g o r m o n i n i n g k o n se n tra tsiy a si o s h g a n sari u la r n in g m iq d o ri 
h a m o s h ib b o rad i.
O v u la tsiy a d avriga kelib sek ret j u d a k o ‘p a y a d i. S e k re t 
o s h g a n i sari b a c h a d o n b o ‘y n i n i n g ta s h q i tesh ig i k e n g a y a
b o ra d i, n ih o y a t u n in g kengligi 0 , 2 5 —0 ,3 s m ga y etad i, shakli 
y o riq q a o ‘x s h a b ketadi, lekin b o ‘y in shakli s a q la n ib q o lad i 
(ovulatsiya v a q tid a b o ‘yin shakli d u m a l o q boMadi).
Q i n k o ‘zgulari y o r d a m id a b a c h a d o n b o ‘yni kan a li k o ‘z d a n
k e c h ir ilg a n d a , h a y z siklining 8 - 9 - k u n i u n in g tesh ig id a k o ‘z 
q o r a c h i g ‘iga o 'x s h a b k e ta d ig a n h o la t k u za tilad i. 
B a c h a d o n
b o ‘y n i k a n a lid a tin iq oqsil boN adi. 
L e k in b a c h a d o n ichi 
qorongN b o i g a n l i g i u c h u n , u h a m q o r a m t i r b o 4 ib k o ‘rinadi. 
S h u sababli u k o ‘z q o r a c h i g ‘iga o ‘xshaydi.
M a ’l u m k i , e s t r o g e n b a c h a d o n b o ‘y n i d a n a j r a l a d i g a n
shilliqni su y u ltirad i, p ro g e s te ro n e sa u n i q u y u q lash ti rad i va 
k a m a y tira d i.
K o l z q o r a c h i g ‘ i 
f e n o m e n i n i n g
h o l a t i
q u y i d a g i c h a
belgilanadi:
a ) m a n f iy (—) b oN sa, a n i q e m a s ;
b) m u s b a t ( + ) b o ‘lsa, b ir o z a n iq ;
56

---

d ) 
( + + ) b o ‘lsa, b a c h a d o n b o ‘y n i 
k a n a l i n i n g ta s h q i
teshigi 0,2 s m g a o c h iq , q is m a n
aniq ;
e) ( + + + ) b o ‘lsa, b a c h a d o n b o lyni k a n a lin in g tashqi t e ­
shigi 0 ,3 sm o c h iq , shilliq k o 'p , estro g e n g o r m o n i yetarli
boMadi.