M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

TASHQI TEKSHIRUV
Q o rin n i k o 'zd a n k ech irish
S to l g a z a m r a s b o b l a r ta x ! q ilib q o ‘y i l g a n d a n
k e y in
b e m o r g a g in e k o lo g ik stolga q o r n in i va jin siy a 'z o la rin i o c h ib
y o t i s h t a k l i f q i l i n a d i .
A v v a l, 
b e m o r n i n g q o r n i
k o ‘z d a n
k ec h irila d i. Q o r i n n i n g shakli, k a tta -k ic h ik lig i, a w a l g i h o m i ­
l a d o r l i k d a n , o p e r a t s i y a l a r d a n q o l g a n y a m o q l a r i g a ,
q o r i n
d e v o r la r i n i n g b o ‘sh a sh g a n lig i, q o r i n n i n g d a m b o ‘l g a n - b o ll- 
m ag an lig i, ichiga to r tilg a n - to r tilm a g a n ig a , o q m a teshiklariga, 
y aralar, to s h m a l a r , q o r in m u s k u lla rin in g b ir - b ir id a n q o c h g a n -
q o c h m a g a n l i g i g a , c h u r r a b o r - y o ‘q lig ig a , v e n a l a r n i n g k e n -
gayganligi, p ig m e n ta ts iy a , k indik va j u n n i n g holatig a e ’tib o r 
b erila d i. Q o r i n b o ‘sh lig ‘idagi yoki q o r in d evori b a g 'rid a g i 
o 's m a l a r d a n , s h u n in g d e k , shish, assit yoki m e t e o r iz m tufayli 
kelib c h i q a d ig a n d o 'p p a y is h la r g a e ’tib o r beriladi.
D o 'p p a y g a n j o y n i n g kattaligi va shakliga q a r a b
b e m o r
q a n d a y kasallikka (a y n iq sa , o z g ‘in ay o llard a) c h a lin g a n lig in i 
a n iq la s h m u m k i n . M a s a la n , t u x u m d o n n i n g k is ta s im o n o ‘s m a -
lari k o ‘p i n c h a y a k k a s h a r s i m o n t u z i l m a s h a k lid a ; b a c h a ­
d o n n i n g k o ‘p sonli fib r o m io m a la r i o ‘z a ro b o g l a n g a n k o n g lo - 
m e r a t s h a k lid a b o ‘ladi. T u x u m d o n k istalarida q o r in , o d a t d a ,
g u m b a z sh a k lid a d o kp p a y ib c h iq ib tu rad i. A ssitda q o rin y o n
b o M im la rining s i m m e tr ik ravish d a d o 'p p a y ib tu rish i sababli 
a n c h a g i n a x arakterli tu s o la d i, assit suyuqligi k o ‘p t o ‘p la n g a n -
d a g in a q o r in s h a r shak lig a kiradi.
Q o r i n b o lshligkidagi  s m a l a r aktiv yoki passiv, b ir y o ‘la 
h a m aktiv, h a m passiv surilishi m u m k in . N a fa s h a ra k a tla ri 
t a ’s ir id a d i a f r a g m a n i n g su rilish i sababli o r g a n n i n g j o y i d a n
q o ‘z g ‘alishi 
a ktiv surilish
d e b ataladi. S h if o k o rn in g q o ‘li bilan 
0
‘s m a n i n g j o y i d a n q o ‘z g ‘alishi 
passiv surilish
d e b a tala d i. 
Y o m o n sifatli (xavfli) o ‘s m a k a tta m u d d a tli b o ‘lsa, u m u m a n
siljimaydi. J in siy a ’z o la r n in g o ‘sm alari o d a t d a aktiv siljim aydi, 
lekin passiv ra v ish d a siljishi m u m k in ( t u x u m d o n n i n g u z u n
o y o q li k istalari v a b a c h a d o n n i n g s u b s e r o z f i b r o m a t o z t u -
g u n la ri).
Ic h a k , c h a rv i, m e ’d a , q o rin p a rd a si orqasidagi tu g u n la r d a n
b o s h la n g a n o ‘s m a la r n i q o rin palpatsiyasida an iq la sh m u m k in .
D i f f e r e n s i a l d i a g n o s t i k a d a h a m i s h a s h u n i n a z a r d a t u t is h
kerakki, jin s iy a ’z o la r d a n b o s h la n g a n o ‘s m a l a r o d a t d a kichik
31

---

c h a n o q bilan b o g l a n g a n b o i a d i , o ks m a n i n g y o y s im o n k o n tu ri 
qava riq to m o n i b ilan y u q o rig a q a r a b tu rad i.
S hish q o r i n n i n g , a s o s a n , pastki b o i i m l a r i d a , tash q i jin s iy
a ’z o la r d a va o y o q d a jo y la s h a d i, s h u b ila n b irga, shish ustidagi 
teri x arakterli tu s oladi: teri t o ‘lishib, y a ltira b tu r a d i, b a r m o q
b o silg a n d a izi tu sh ad i.
U m u m i y m e t e o r i z m d a q o r i n u m u m i y s a th i b ir te k is
d o ‘p p a y a d i, ic h a k t u tilg a n d a q o r in n i n g b ir s o h a s i d o ‘pp ay ib
c h iq a d i, xolos.
D iq q a t bilan k o ‘z d a n k e c h ir ilg a n d a d a m b o ‘lgan ich ak
q o v u z lo q la r in in g t e r id a n k o ‘rinib tu r g a n k o n t u r la r in i a n iq la s h
va u la rn in g p eristaltik h a r a k a tin i k u z a tis h m u m k in . Q o rin d a g i 
h o m i la n in g h a r a k a tin i va n ih o y a t, a o r ta pulsatsiyasini h a m
k u z a ts a boNadi.
Q o r in n i k o lz d a n kec h irib b o N g a n d a n keyin p alpatsiyaga 
k i r i s h i l a d i .
B u n i n g
u c h u n
i k k a l a q o N
k a f ti
q o r i n n i n g
s im m e tr ik jo y la rig a q o ‘yiladi ( 1 2 - r a s m ) va qoN larni s e k in - a s ta
tek is h a r a k a tla n tir ib , q o rin terisi, u n in g qalinligi, tarangligi, 
sezgirligi, konsistensiyasi ( y u m s h o q - q a ttiq lig i) va q o r in t o lg ‘ri 
m u s k u lla r in in g b i r - b i r i d a n q a n c h a l i k q o c h g a n lig i p a y p a s la b