M. F. Ziya yeva, G. X. Ma VL yano va ginekologiya

B a ch a d o n m iom asi
B achadon m io m a si
d e b ,
m u s h a k t o ' q i m a s i d a n , f ib r o -
m i o m a — b irik tiru v c h i t o 'q i m a l a r d a n tashkil to p g a n , g o r m o n -
larga m o y il b o 'lg a n xavfsiz o 's m a g a aytiladi. M i o m a keng 
ta rq a lg a n kasallik b o 'lib , gin ek o lo g ik b e m o r l a r n i n g 10—27%
d a , 30 y o sh g a y e tg a n b e m o r l a r n i n g 20% ida, 40 y o s h d a n
k a tta b e m o r l a r n i n g e sa 40% ida u ch ray d i.
141

---

A y o llar o r g a n iz m id a b a c h a d o n m io m a s i n in g kelib c h iqishi, 
a s o s a n , g o r m o n a l o ‘z g a rish la r tufayli, y a ’ni g ip o ta la m u s —g ip o - 
f iz — b u y r a k u s ti
bez i 
t u x u m d o n o r a s id a g i
m u n o s a b a t n i n g ,
b i r o n - b i r q is m in in g sh ik astlan ish i h a m d a b a c h a d o n d a g i o ‘zga- 
rishlar natijasida x u su san m io m e tr iy n in g g ip erpla ziyasi tufayli 
vujudga kelishi m u m k in .
G ip o f i z n i n g g o n a d o t r o p g o r m o n i te k sh irilg a n d a , h a y z sikli 
d a v o m i d a o r g a n i z m d a p r o g e s t e r o n g o r m o n i n i n g m i q d o r i
kam ligi, b u esa, o ‘z n a v b a tid a , h a y z siklining ik k in ch i davri 
yetish m o v ch ilig ig a olib kelishi a n iq la n g a n . 7 0 —8 0% h o lla rd a
b a c h a d o n m io m a s i b e m o r l a r d a p ato lo g ik h a y z sikli m a v ju d - 
ligini k o krs a ta d i, x u s u s a n , a n o v u l a t o r , y a ’ni d a v r iy yoki 
o v u la to r, h a y z kelishi, a m m o lyutein d a v r n in g yetish m o v ch ilig i 
sifatida n a m o y o n boMgan h a y z siklini k u z a tish m u m k in . K li­
nik va e k s p e rim e n ta l ta d q iq o tla rg a ta y a n ib , a y o lla r o r g a n iz m id a
r o ’y b e rg a n g o r m o n l a r o ‘zgarishi, x u s u sa n , e s tro g e n g o r m o n ­
la rn in g k o ‘p ishlanishi, b a c h a d o n m io m a la r i p a y d o boMishida 
m u h i m rol o ‘y n ay d i, d e b ta x m in qilinadi.
B a c h a d o n m io m a si bilan k a sa lla n g a n a y o lla m in g kasallik 
tarixiga a h a m i y a t berilsa, u la rn in g y o sh iig id a h a r xil y u q u m li 
kasalliklar b ilan , 1/3 qism i b a c h a d o n o rtiq la rin in g yalligNa- 
nishi, b e p u s h tlik b ilan kasallanganligi a n iq la n g a n . Bu holatlar, 
o ‘z n a v b a tid a , o rg a n iz m ichki sekretsiya b e z la rin in g faoliyati 
0
‘zgarishiga sab a b boMgan. Bu h o la t h a y z siklining buzilishiga 
t a ’sir qilib, b ir-b irig a b o g ‘liq boMgan p a to lo g ik h a lq a n i hosil 
q ila d i, b u b a c h a d o n m i o m a s i n i n g k e lib c h i q i s h i g a s a b a b
boMgan. B a c h a d o n m io m a s in in g kelib c h iq is h ig a faqat uzo q
m u d d a t d a v o m i d a e s tro g e n -g e s ta g e n g o r m o n l a r n i n g o r g a n iz m ­
g a t a ’sirining bu zilish ig in a e m a s , balki b a c h a d o n m u s h a k la rin i 
t a ’m in lo v c h i nerv re ts e p to r la rin in g g ‘a y rita b iiy q o ‘z g ‘a lu v c h a n -
ligi h a m sab a b boMadi.