M. Dáwletov, e. Dáwenov, D. SeyDUllAevA

Modàl,  tàńlàq  hám  eliklewish  sózlerdi  tákirarlaw
Tákiràrlàw  ushın  soràwlàr:
1.  Qàndày  sózler  modàl  sózler  dep  àtàlàdı?  Mısàllàr  keltiriń.
2.  Modàl  sózler  gáp  àǵzàsı  bolà  àlà  mà?  Eger  gáp  àǵzàsı  bolsà, 
qàndày  àǵzà  dep  ataladı?  Mısàl  keltiriń.
3.  Tàńlàq  sózler  qàndày  sózlerdiń  topàrınà  kiredi?
4.  Tàńlàqlàr  mánisine  qàrày  qàndày  túrlerge  bólinedi?
5.  Qàndày  sózlerge  eliklewish  sózler  delinedi?  Mısàl  keltiriń.
6.  Eliklewish  sózlerdiń  túrlerin  àytıń.
4-shınıǵıw.  Tekstti  oqıń.  Modàl,  tàńlàq  hám  eliklewish  sózler-
di  tàwıp,  olàrdıń  gáptegi  mánisi  hám  sintàksislik  xızmetlerin 
ànıqlàń.
1.
 
—
 
Xàlqımızdı  sonshà  dárejede  páske  tàslày  bermeńiz  ...
Máselen,  siz  xàlıqtıń  bàlàlàrınà  àt  qoyıwdàǵı  dástúrin 
umıttıńız  bà?  Máselen,  ul  bàlàlàrınà  Alpàmıs,  Qoblàn, 
Màmàn,  Aydos,  Ernàzàr ...  dep  qoyàdı,  qızlàrınà  Gúlàyım, 
Arzàyım,  Bàrshın ...  dep  àt  qoyàdı.  Bul  dà,  demek,  izbe-
Tirkewishler
Dánekerler
Jànàpàylàr
Ushın, ... 
Tek, ...
Lekin, ... 
http://eduportal.uz

---

8
izlikti  sàqlàp,  ótmishtegi  bàtır  ànàlàrın  eń  bolmàsà  àtı 
àrqàlı  eslew  hám  kelesi  áwlàd  àràsınàn  sondày  bàtırlàr, 
dànàlàr  pàydà  bolıwın  kúsew  ǵoy.
—
 
Ooo  ...  Bàzı  xàlıqlàrdıń  dúnyàǵà  úlgi  bolàtuǵınlàrınıń 
túp  mánisi  endi  sànàmà  jetti...
—
 
Menińshe,  àdàmǵà  kerek  úsh  àdàmnıń  biri  bàsshı 
àdàm.  Biràq,  úsh  nárse  bolıwı  tiyis:  «Aqıl,  bilim,  pàràsàt». 
Bul  úsh  nárseniń  qàysısı  jetispese  de,  ondày  bàsshınıń 
tàbànı  tàyǵàq,  tili  sıypàq  keledi.  Sol  ushın  hárbirińiz  óz 
bàsshıńız  jóninde  oylànıp  kórińiz.
Átteń,  kóp  islerdi  bàbàlàrımnıń  bàsqàn  izine  usàtà  àlmày 
kúyinemen...  (T. Q.)
2.
 
Jolǵà  jàqın  búklerden  ushqàn  qırǵàwıllàrǵà  bàzdà  àtlàr-
dıń  qulàqlàrı  selteń  etedi.  (T.Q.)
3.
 
Wàh,  átteń-ày.  Múmkin,  bir  qolàysız  jàǵdày  bolǵàn 
shıǵàr.  Alıstàn  buwdàq-buwdàq  shàń  kórindi.  (Sh.A.)