M. DÁWletov, A. DÁWletov, Z. IsMAylova, A. DÁWletova

§ 59. waqıt pısıqlawısh
235-shınıǵıw
.
Oqıń. Bayanlawısh penen baylanısıp, is-hárekettiń 
isleniw waqtın bildiretuǵın pısıqlawıshlardı anıqlań hám olardıń 
qanday sorawlarǵa juwap berip turǵanın aytıń.
1. Burın bul dógerekte el bolǵan.
(Ó. X.)
2. Hár kúni 
birneshe shaqırım aralıqtı kesip ótemiz. 3. Búgin onıń ózi 
de kewilli edi. 4. Ol bul xabardı keyin esitti. 
(Ó. A.)
5. Jańa 
ay álleqashan batıp ketken. 6. Esiktiń aldındaǵı keń maydan 
búgin adam menen tolǵan. 
(N. D.)
7. Qoyshınıń qızı qoy kel-
gende jún tútedi. 
(Naqıl)
Is-hárekettiń isleniw waqtın sıpatlaytuǵın pısıqlawıshqa 
waqıt pısıqlawısh
delinedi.
Waqıt pısıqlawıshı 
qashan? qay waqta? qashannan 
beri? qashanǵa deyin?
t.b. sorawlarǵa juwap beredi.
Waqıt pısıqlawısh, kóbinese waqıt ráwishinen, waqıt 
mánili atawıshlardan, atawısh sózler menen kómekshi 

---

128
atawıshlardıń dizbeginen, hal feyil hám hal feyildiń 
basqarıwındaǵı sózler arqalı bildiriledi. M ı s a l ı : 1. Se-
rimbet Shegirkólge 
sáskede
keldi. 
Búgin
bul ármanǵa 
jetistim. Bul qosıq 
burınnan
bar. 
(Ó. X.)
2. Qısta bárinen 
de burın suw ishetuǵın qolaylı jeri bolmasa kelispeydi. 
(Sh. A.)
3. Liza 
juwırıp baratırıp
kóyleginiń jeńine qolın 
suqtı. 
(J. A.)
4. 
Úsh
kúnlikte
balıqshılar ushın tutınıw 
zatları keldi. 
(Ó. A.)
236-shınıǵıw.
Gáplerdi oqıń. Waqıt pısıqlawıshlardı anıqlap, 
sorawların hám qanday sóz shaqaplarınan bolǵanın túsindiriń.
1. Gúlsánem házir ǵawasha tárbiyasın júrgizip atır. 2. Bun-
nan úsh kún burın kúnniń júzi táwir edi. 3. Qádirbaydıń 
keliwine keshki awqat tayın boldı. 
(J. S.)
4. Shańqay túste 
hámme túslikke shıqtı. 5. Jazǵa shıqqan soń Jáhángirdiń 
táshwishleri kóbeyip ketti. 6. Sońǵı kúnleri sayaman shertektiń 
astı payızlı bolıp ketti. 
(Ó. X.) 
7. Abat penen Turdımurat 
bayaǵı tanısıwdan keyin ayırılmas bolǵan edi. 
(T. Q.)
237-shınıǵıw.
Oyıńızdan yamasa kórkem shıǵarmalardan orın 
hám waqıt pısıqlawıshına úsh gápten jazıń. Olardıń bildiriliwiniń hár 
túrli sóz shaqaplarınan bolıwın esapqa alıń.