М. Қ. Пардаев, Ш. С. Олтаев, Х. А. Улашев

Таянч сўз ва иборалар
Ишсизлик ва инфляция макроиқтисодий таҳлилнинг асосий 
кўрсаткичлари. Ишсизлик иқтисодий категрия сифатида, унинг турлари, 
шаклланиш босқичлари. Ишсизликнинг ЯИМга таъсири ва уни иқтисодий 
таҳлили. Ишсизликни таҳлил қилиш усули, унинг миқдорий меъѐри. 
Ишсизликни 
шакллантирувчи 
омиллар. 
Ишсизлик 
ва 
бандлик. 
Ўзбекистоннинг ишсизликни камайтириш сиѐсати. Ишсизлик даражасини 
иқтисодий таҳлили. Инфляция ва унинг иқтисодий моҳият. Инфляцияни 
белгиловчи омилларнинг таҳлили ва уларнинг миқдорий таркиби. Мамлакат 
иқтисодиѐтини мустакиллик йилларидаги ривожланиш даврида инфляция 
даражасининг динамикасини иқтисодий таркиби, ўзгариш (камайиш) 
тенденцияси таҳлили. 
Хулосалар 
Иқтисодий даврлар асосан тўртта босқичини ўз ичига олади ва уларни 
иқтисодий тебранишлар деб юритиш мақсадга мувофиқ. Иқтисодий 
тебранишларнинг сабаблари хилма - хил бўлсада, уларнинг барчаси ялпи 
харажатлар ҳажмининг ўзгариши орқали ЯИМ динамикасига таъсир 
кўрсатади.
Ишсизлик даражаси деб ишсизлар сониннинг ишчи кучи сонига 
нисбатига айтилади. Ишчи кучи ҳам бошқа товар маҳсулотлари каби бозорда 
сотилади ва сотиб олинади. Тўла иш билан бандлик 100% иш билан 
таъминланганлик даражасини англатмайди. 
Келиб чиқиш сабабларига кўра фрикцион, таркибий ва даврий ишсизлик 
турлари мавжуд. 
Ишсизликнинг табиий даражаси фрикцион ва таркибий ишсизлик 
даражалари йиғиндисига тенг бўлиб, мамлакатдаги охирги ўн йилда мавжуд 
бўлган ҳақиқий ишсизлик даражаси ва кейинги ўн йил учун прогноз қилиб 
ҳисобланган ишсизлик даражаларининг ўртача миқдори сифатида 
белгиланади. 
Ишсизлар сонининг ошиши, яъни ишсизликнинг ҳақиқий даражаси 
унинг табиий даражасидан юқори бўлиши потенциал ҳажмдаги ЯИМ билан 
ҳақиқий ҳажмдаги ЯИМ ўртасида узилишга олиб келади. Оукен қонуни 
бундай боғлиқликнинг миқдорий даражасини ифодалайди.