Луғат. Тузувчилар: Абулқосимов Ҳ. П., Абулқосимов М.Ҳ

 
Лифо
- 1. Товар-моддий бойликларини сўнгги қабул 
қилинган ёки тайёрланган партия баҳоси бўйича ҳисобга олиш 
усули. Лифонинг қўлланилиши фойда суммасини кўпайиши 
ёки камайиши имкониятини беради. 2. Жамғармачига фоиз 
суммаларида ютуқни таъминловчи, банкдан жамғарма 
қисмини муддатидан олдин олишда фоизни ҳисоблаш усули. 
Лицензия
(лот. “licentia” – эркинлик, ҳуқуқ) – техникавий, 
иқтисодий, илмий янгиликлар эгасини уларни ишлатиш учун 

---

- 218 - 
берадиган рухсати; давлат ёки корхона, ташкилотлар 
томонидан бирон - бир иқтисодий фаолиятни бажаришга 
розилик бериш; ихтироларга, техник янгиликларга, ишлаб 
чиқариш тажрибаси, ишлаб чиқариш сирлари, тижорат 
ахборотларидан маълум вақтгача фойдаланиш учун берилади. 
Лицензия ташқи савдо, корхона очиш, қазилма бойликлардан 
фойдаланиш учун ҳам давлат томонидан берилади. 
 Лицензия келишуви -
патент эгаси (лицензиатор) нинг 
ўз контрагенти (лицензиатга)га патент ҳуқуқлари доирасида 
маълум бир давр мобайнида фойдаланиши учун лицензия 
бериш тўғрисидаги шартнома. Ишлаб чиқаришнинг техник 
конструкторлик ва бошқа сирлари; саноат маҳсулотлари 
намуналари, товар белгилари ва шу кабилар лицензия 
келишувининг объектлари бўлиб ҳисобланади. Одатда, 
лицензия келишувида бир неча патент блоклари ётади ва у 
ташқи иқтисодий жараёнлар ичида энг кўп фойда келтиради. 
Унда лицензия турлари аниқлаб олинади. Лицензия 
келишувининг амал қилиш муддати ихтиёрий равишда эмас, 
балки кашфиётнинт характерига, қўлланиш доираси ва 
жойлашишига қараб аниқлаб олинади. Мазкур шартномалар 
бадални тўлаш характерига эга бўлади, яъни лицензиат 
лицензиядан фойдалангани учун лицензиаторга пул тўлашга 
мажбурдир. Тўловнинг икки хил шакли бор: 1) олдиндан 
келишиб олинган суммани тўлаш (бунда лицензиядан 
фойдаланиб, қанча даромад қилишдан қатъий назар, тўлов 
суммаси ўзгармайди); 2) вақти-вақти билан олинган фойдадан 
устама ажратиб туриш. Тўловнинг биринчи шакли ҳали 
унчалик ривожланмаган, кам қувватли фирмаларга нисбатан 
қўлланилади. 
Лоббизм
– давлат ҳокимиятининг қонун чиқарувчи ва 
ижро этувчи органларига мақсадли таъсир кўрсатиш йўли 
билан алоҳида ташкилотлар ва турли жамоатчилик гуруҳлари 
манфаатларини амалга оширишнинг алоҳида тизими ва 
амалиёти. 

---

- 219 -