Loyihalarni moliyalashtirish

Rentabellik indeksi hisob-kitobi²⁸

3-jadval

T/R	K rsat i hlar	Summa, ming s
		1 yil	2 yil	3 yil	4 yil	5 yil
1	Pul tushumlari (oqimi)	37750	45390	47430	51140	60030
2	Diskont pa tir hi (d=7%) yoki diskontlash koeffitsienti	0,9346	0,8734	0,8163	0,7629	0,7130
3	Sof diskontli tushum (oqim) yoki joriy qiymatga keltirilgan pul oqimi.	35281,1	39643,6	38717,1	39014,7	42801,4

Bunda rentabellik indeksi quyidagiga teng la i:

PI  (35281,1  39643,6  38717,1  39014,7  42801,4) :140000 

 195457,9 :140000  1,396 yoki  1,4

Investitsiyalarning rentabellik rsat i hi avvallari q lla ilga kapital q il alar i g samaradorligi koeffitsientidan shunisi bilan farq qiladiki, bunda daromad sifatida baholash jarayonida joriy qiymatga keltirilgan pul oqimi qatnashadi.

Invetitsiyalar rentabelligi rsat i hi, nafaqat taqqoslama baholash uchun, shuningdek loyihani amalga oshirishga qabul qilishdagi mezon sifatida ham q lla ila i. Umuman, investitsiyaning rentabellik rsat i hi natijasi yordamida loyiha

i ha quyidagicha xulosa qilish mumkin:

• 
  agar PI>1 lsa, u holda investitsiya loyihasini amalga oshirish mumkin;
  
• 
  agar PI<1 lsa, u holda investitsiya loyihasini amalga oshirishga qabul qilib
  

l a i;

• 
  agar PI=1 lsa, u holda investitsiya loyihasi foyda ham, zarar ham keltirmaydi.
  

Investitsiya loyihalarining samaradorligini aniqlashning qoplash muddati usulini a a a i (oddiy) baholash usullarida ri o tdik. Lekin mazkur

²⁸ Muallif tomonidan tuzildi.

usulning kelgusi davrlardagi pul tushumlarining qiymatini hisobga olmasligi uni diskontlashtirilgan usullar yordamida ham hisoblash zarurligini taqozo qiladi.

Buning uchun diskontlashtirishni hisobga olgan holda investitsiyalarni qoplash muddatini (DPP) hisoblash usuli diskontlashtirilgan yillik pul tushumlarini diskontlashtirilgan investitsiyalarga lish orqali amalga oshiriladi.

Mazkur usulning tushunarli lishi uchun quyidagi misolni keltiramiz.

2. 
   misol. Faraz qilaylik, korxona mehmonxona qurilishi uchun 300 mln.s investitsiya qildi ( a lag sarfladi). Mehmonxonani foydalanishdan keladigan yillik pul tushumlari 85, 100, 120 va 160 mln. s i tashkil etadi.
   

Buning uchun PP — investitsiyalarni qoplash muddati hisoblanadi. S gra, investitsiyalarning diskontlashtirilgan qoplash muddatini (DPP) hisoblaymiz. U quyidagi formula orqali aniqlanadi:

DPP 

I <sub>0

DCF</sub> ()

, (1.10)²⁹

bu erda, I₀ – shla g i h investitsiyalar; DCF^(Σ) – diskontlashtirilgan yillik pul tushumlari.

Mazkur rsat i h i hisoblashda yuqorida berilgan 2-misolga asoslanib tuzilgan quyidagi 4-jadvalga murojaat qilamiz.