Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Bitim shakllari 
 
Bitim shakli - erkni bayon etish usulidan iborat. Erk ogʻzaki, yozma va 
boshqa usullarda bayon etilishi mumkin. Shunga koʻra bitim ham tegishli 
shakllardan iborat. Bitimni shakli uni haqiqiy deb hisoblash (FKning 354, 
366-m.  m),  taraflar  oʻrtasida  nizo  kelib  chiqqan  taqdirda,  ularning  huquq 
va burchlarini isbotlash uchun yuridik ahamiyatga ega.  

---

116 
 
Jeton,  patta  yoki  odatda,  qabul  qilingan  boshqa  belgi  berish  bilan 
tasdiqlangan  bitim,  agar  qonun  hujjatlarida  boshqacha  tartib  belgilangan 
boʻlmasa,  ogʻzaki  shaklda  tuzilgan  bitim  hisoblanadi.  Yozma  shaklda 
tuzilgan shartnoma bajarishga qaratilgan bitimlar, agar qonun hujjatlari va 
shartnomaga  zid  boʻlmasa,  taraflarning  kelishuviga  muvofiq  ogʻzaki 
tuzilishi mumkin.  
Qonunda  indamasdan,  sukut  saqlash  orqali  ham  bitim  tuzilishi 
mumkinligi  nazarda  tutiladi.  Bu  holda  xalqimizning  qadimdan  mavjud 
“sukut – rozilik alomati” qoidasi amal qiladi.  
Yozma shaklda tuziladigan bitimlar ikki turga: 
a) oddiy yozma; 
b) notarial idoralarda, shuningdek qonunda nazarda tutilgan hollarda, 
boshqa organlarda tasdiqlanadigan bitimlarga boʻlinadi.  
Oddiy yozma bitim bitimning shartlarini oʻz ichiga olgan va taraflar 
(yoki bir taraf) tomonidan imzolangan hujjatga aytiladi. Bitimlar quyidagi 
hollarda oddiy yozma shaklda tuziladi: 
1) yuridik shaxslarning oʻzaro va fuqarolar bilan tuziladigan bitimlari 
(chunki  yuridik  shaxslar  mavzusida  aytganimizdek,  yuridik  shaxslarning 
mulki va mablagʻlari uning balansida aks ettirilishi kerak.  
2) fuqarolar oʻrtasidagi belgilangan eng kam oylik ish haqining oʻn 
baravaridan  ortiq  summadagi  bitimlar,  qonunda  belgilangan  hollarda  esa 
bitim summasidan qat’i nazar boshqa bitimlar.  
Tashkilotlar  tomonidan  tuziladigan  yozma  bitimlarda  mazkur 
tashkilot rahbarining imzosi va muhri boʻlishi lozim.