Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Bu  saylоv  tizimi  haqidagi  ta'riflarni  umumlashtirib  aytadigan  bо‘lsak, 
saylоv tizimi – saylab qо‘yiladigan оrganlarni, mansabdоrlarni (fuqarоlarni 
о‘zini  о‘zi  bоshqarish  оrganlarini  saylash  ham  buni  ichiga  kiradi)  saylash 
jarayonida vujudga keladigan munоsabatlar, tartiblar va ularni о‘rnatuvchi, 
tartibga sоluvchi huquqiy nоrmalar yig‘indisidir. 
 

---

55 
 
Avval  qayd  qilganimizdek  saylov  tizimining  tor  ma’nodagi  tushunchasi  ham 
bo’lib,  uni  ta’riflashda  turli  mualliflar  o’rtasida  yakdillik  mavjud.  Ya’ni  saylov 
tizimining tor ma’nodagi tushunchasi saylov o’tkazish tartibi va ovozlarni hisoblash, 
taqsimlash  tartiblariga  qaratiladi  va  natijada  turli  saylov  tizimi:  majoritar, 
proporsional,  aralash  va  hokazolarga  bo’linadi.  Bu  haqida  mavzuning  4-bandida 
batafsil to’xtalamiz. 
 
2-§. Saylov tizimining prinsiplari 
Saylov  tizimi  demokratik  bo’lishi  va  rivojlanishi  uchun  u  ma’lum  prinsiplar 
asosida  tashkil  bo’lishi  kerak.  Saylov  tizimining  prinsiplari  ham  saylov  huquqining 
prinsiplariga o’xshab Konstitusiyaga asoslanadi. 
Saylov tizimi prinsiplari quyidagilar hisoblanadi. 
Birinchi – saylov tizimining Konstitusiyaga to’la mos kelishi. 
Ikkinchi – davlatchilik va hokimiyatning legitimligi (qonuniyligi). 
Uchinchi  –  saylov  tizimi  tartibotlari  va  vazifalarining  qonuniylik  va  huquqiy 
jihatdan ta’minlanganligi. 
To’rtinchi  –  saylov  tizimining  demokratiyaviyligi,  fuqarolarning,  siyosiy