Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Nazorat uchun savollar 
1.  Saylovlar  demokratik  davlatlar  taraqqiyotida  va  fuqarolarning  siyosiy 
huquqlari tizimida muhim  Konstitusiyaviy-huquqiy institut sifatida markaziy o’rinni 
egallab kelgan. Aynan, mazkur institut orqali fuqarolar bevosita yoki o’zlari saylagan 
vakillari  timsolida  davlat  va  jamiyatni  boshqarish  imkoniga  ega  bo’ladilar.  Sobiq 
ittifoq tuzumi davrida ham turli xil saylovlar o’tkazilgan. 
Mamlakatimiz  o’z  mustaqilligini  qo’lga  kiritganidan  so’ng  o’tgan  davr 
mobaynida saylovga doir qonun hujjatlarining sobiq ittifoq tuzumida mavjud bo’lgan 
saylovga doir qonun hujjatlaridan farqli jixatlari nimalarda ko’rinadi? Ularni o’zaro 
qiyosiy tahlil qiling. 
2.  Odatda  davlat  hokimiyati  organlari  ikki  usulda:  saylash  va  tayinlash  yo’li 
bilan  shakllantiriladi.  Umum  e’tirof  etilgan  tamoyillarga  muvofiq,  ijro  etuvchi 
hokimiyat va sudlov hokimiyati organlarining shakllantirilishi saylanadigan organlar 

---

52 
 
tomonidan  amalga  oshiriladi.  Shu  asosda,  saylovlar  davlat  hokimiyati  organlarining 
butun  tuzilmasiga  oliy  boshlang’ich  legitimlilikni  ta’minlaydi.  Shu  bilan  birga 
saylovlar demokratiya ifodasi deyiladi? 
O’zbekistonda qabul qilingan milliy saylov qonunchiligimiz xalqaro huquqning 
umum  e’tirof  etilgan  normalari  va  prinsiplariga  muvofiqlik  darajasi  qanday? 
Saylovga doir umumiy demokratik prinsiplarning milliy qonunchiligimizdagi o’rni va 
ahamiyatini yoritib bering. 
3.  Polshaning  Krakov  universitetida  “Xalqaro  saylov  standartlarining  jahon 
mamlakatlari saylov qonunchiligiga implementasiya qilinishi” mavzusida butunjahon 
huquqshunos  talabalarining  konferensiyasi  ish  boshladi.  O’zbekistondan  delegat 
sifatida  sizning  qatnashishingiz  ma’lum  qilindi  va  sizga  “Dunyo  mamlakatlarida 
mavjud  saylov  tizimlari  va  ularning  o’ziga  xos  jihatlari”  mavzusida  ma’ruza 
tayyorlash vazifasi topshirildi. Shu bilan bir qatorda sizga ma’ruzada xalqaro saylov 
andozalari va O’zbekistonda qo’llanilayotgan saylov tizimining o’ziga xos jihatlarini 
qiyosiy tahlil asosida yoritib berishingiz lozimligi ko’rsatildi. Xalqaro konferensiyada 
ko’plab  delegatlar  ishtirok  etishini  hisobga  olgan  holda,  sizga  o’z  ma’ruzangizni 
qisqa, lo’nda va aniq qilib tayyorlash vazifasi topshirildi.  
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda, o’z dasturingizni ishlab chiqing. 
4.  O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi  saylovlari  o’tkazilayotgan  kunda 
Markaziy  saylov  komissiyasi  kunning  belgilangan  vaqtlarida  saylov  natijalari 
yuzasidan  brifinglar  tashkil  etib  bordi.  Dastlabki  ovoz  berish  natijalari  yuzasidan 
Markaziy  saylov  komissiyasi  raisi  bayonoti  yakunlangandan  so’ng  “Еvronьyus” 
telekanali  muhbiri  E.  Markaziy  saylov  komissiyasi  raisiga  quyidagicha  savol  berdi. 
“Hurmatli  rais  mamlakatda  olib  borilayotgan  saylovlarda  xalqaro  saylov 
standartlarining  amaldagi  saylov  qonunchiligi  bilan  o’zaro  nisbati  qanday 
belgilanadi?” 
Savol 
1. Vaziyatga komissiya raisi sifatida javob bering. 
2.  Xalqaro  saylov  standartlarining  O’zbekiston  milliy  saylov  tizimiga 
implementasiya qilinishi zaruratini izohlang. 
3. Inson huquqlari bo’yicha xalqaro-huquqiy hujjatlarda saylovga oid talablar 
haqida to’xtaling.