Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

Ruhiy  kasalliklar  shifoxonalarida  bemorlarning  huquq  va 
majburiyatlari.  Ruhiy  kasalliklar  shifoxonalarida  bemorlarning  huquq  va 
majburiyatlari  belgilab  qo’yilgan  bo’lib,  JIK  185-moddasiga  ko’ra,  ruhiy 
kasalliklar shifoxonalarida majburiy davolanayotgan bemorlar: 
-  har kuni sayr qilish; 
-  xatlar, posilka, yo’qlov va banderollar, shuningdek pul jo’natmalari 
olish va yuborish; 
-  qarindoshlari va boshqa shaxslar bilan uchrashish; 
-  diniy rasm-rusumlarni ado etish; 
-  oziq-ovqat  mahsulotlari  va  eng  zarur  narsalarni  sotib  olish  hamda 
ularni o’z yonida saqlash; 
-  kasalxona kutubxonasidan foydalanish huquqiga egadirlar. 
Bemorlar advokat xizmatidan foydalanishlari mumkin.   
Davolash  samaradorligini  va  kasallar  yoki  boshqa  shaxslarning 
xavfsizligini  ta’minlash  maqsadida  qonun  hujjatlarida  belgilangan  hollarda 
va tartibda bemorlarning huquqlari cheklanishi mumkin. 
Bemorlarning  tayinlangan  muolajani  qabul  qilishi  va  ichki  tartib 
qoidalariga rioya etishi shart. 
Majburiy  davolanishda  bo’lgan  bemorlar  har  kuni  sayr  qilish,  xat-
yozishmasi,  posilkalar,  jo’natmalar,  banderollar  va  pul  jo’natmalari  olish, 
qarindosh  va  yaqinlari  bilan  uchrashish,  boshqa  mahkumlarga  halal 
bermagan  holda  ibodat  qilishi  va  h.k.  huquqlarga  egalar.  Xat-yozishmasi, 
posilkalar,  jo’natmalar,  banderollar  va  pul  jo’natmalari  olish,  qarindosh  va 
yaqinlari bilan uchrashish vaqti va tartibi shifoxonaning ichki tartib qoidalari 
bilan tartibga solinadi. 
Bemorning ahvoli va uni davolash manfaatlaridan kelib chiqib, bo’lim 
mudirini  xabardor  qilgan  holda  davolovchi  vrach  tomonidan  bemorlarning 
uchrashuvlari 
vaqtincha 
taqiqlanishi 
mumkin 
(karantin 
bilan 
o’rnatiladiganlari bundan mustasno), 

---

303 
 
Bemorlarning qarindosh va yaqinlari bilan uchrashuvlari shu maqsadda 
maxsus ajratilgan, qochish imkoniyati bo’lmagan xonada tibbiyot xodimi va 
shifoxonani  qo’riqlash  bo’yicha  ichki  ishlar  organlari  bo’linmasining 
nazoratchisi huzurida amalga oshiriladi. 
Shifoxona ma’muriyatining bemorning ruhiy holati va ijtimoiy maishiy 
masalalar to’g’risida muassasalar, uning qarindoshlari bilan xat yozishmalari 
bemorning kasallik tarixi jildida saqlanadi. 
Bemorlarning ruhiy kasalliklar shifoxonasi xodimlari tomonidan ularga 
nisbatan  noto’g’ri  munosabatda  bo’lganligi  to’g’risidagi  shikoyatlari  bosh 
shifokor tomonidan tayinlangan shaxslar tomonidan zudlik bilan tekshiriladi. 
Bemorlar, ularning qarindoshlari va qonuniy vakilarining og’zaki va yozma 
arizalari o’rnatilgan tartib bo’yicha ro’yxatga olinadi va ko’rib chiqiladi. 
Bemorlarning  mehnat  jarayoni,  sport  tadbirlarida  ishtirok  etishi, 
madaniy  tera’iyaga  (kinofilmlar,  televizion  ko’rsatuvlar,  havaskorlik 
kechalari va h.k.) jalb qilinishi tibbiyot xodimlari tomonidan tashkil qilinadi. 
Mehnat tera’iyasi, madaniyat tera’iyasi, sayr qilish, urashuvlar vaqtida ruhiy 
kasallar  xulq-atvorini  kuzatish  va  nazorat  qilish  tibbiyot  xodimlari  va 
shifoxonani  qo’riqlash  bo’yicha  ichki  ishlar  organlari  bo’linmasining 
nazoratchisiga yuklatiladi. 
Bemorlarning  shifoxona  hududidan  chetga  chiqishi  taqiqlanadi. 
Bemorlar davolanishdan bosh tortganida, ular majburiy ravishda davolanadi.