Loyiha toshkent davlat yuridik universiteti

QATTIQ 
ODATDAGI 
YENGILLASHTIRILGAN 
Umrbod 
ozodlikdan 
mahrum  qilingan  mahkumlar 
jazoning  dastlabki  o’n  yilini 
qattiq  saqlash  sharoitlarida 
o’taydilar. 
 
Jazoning  kamida  o’n 
yilini  o’tagan,  belgilangan 
tartibni 
buzganlik 
uchun 
intizomiy 
jazo 
olmagan 
umrbod  ozodlikdan  mahrum 
qilingan 
mahkumlar 
qattiq 
saqlash 
sharoitlaridan 
odatdagi saqlash sharoitlariga 
o’tkazilishlari mumkin. 
 
Jazoning  kamida  o’n 
besh 
yilini 
o’tagan, 
belgilangan  tartibni  buzganlik 
uchun  intizomiy  jazo  olmagan 
umrbod  ozodlikdan  mahrum 
qilingan  mahkumlar  odatdagi 
saqlash 
sharoitlaridan 
yengillashtirilgan 
saqlash 
sharoitlariga 
o’tkazilishlari 
mumkin. 
 

---

222 
 
ajratilgan  holda  maxsus  tartibli  jazo  ijro  etish  uchun  ixtisoslashtirilgan 
muassasalarda o’taydilar.
 
 
Shuningdek, maxsus tartibli koloniyalarda umrbod ozodlikdan mahrum 
qilish  jazosi  afv  etish  tartibida  ozodlikdan  mahrum  qilish  jazosi  bilan 
almashtirilgan  erkaklar  ham  saqlanadi.  Maxsus  tartibli  koloniyalarda 
muassasaning  turma  ko’rinishidagi  nazoratchilari  rezina  tayoqchalari  bilan 
qurollangan nazorati ostida kamera tipidagi koloniyalarda saqlanishi nazarda 
tutiladi.  Maxsus  tartibli  koloniyalar  quyidagi  xususiyatlarni  hisobga  olgan 
holda jihozlanadi: 
- turar  joy  zonasi  ikki  qismga:  kamera  tipidagi  xonalari  hamda  oddiy 
turar joylari mavjud bo’lgan hududlarga bo’linadi; 
- oddiy  turar  joylari  mavjud  hududda  boshqa  turdagi  koloniyalarda 
bo’lgan kabi xizmat va kommunal-maishiy obyektlar joylashadi. Bunda turar 
joylar ma’muriy va xo’jalik – maishiy binolardan batamom ajratilgan holda 
joylashtiriladi. Tibbiyot bo’limi hamda statsionar binosi yaxlit sidirg’a devor 
bilan o’raladi. 
- intizomiy bo’linma kamera tipidagi xonalar mavjud bo’lgan hududga 
joylashtiriladi,  unda  hibsxona  va  kartserlarning  kameralari  jihozlangan 
bo’lib,  kartser  kameralari  mahkumlarni  yakka  yolg’iz  saqlash  uchun 
mo’ljallangan. Bu binolar yaqinida sayr qilish maydonchalari jihozlanadi. 
Umrbod  ozodlikdan  mahrum  etishga  hukm  qilingan  bir  nafar 
mahkumga  to’g’ri  keladigan  turar  joy  maydonining  normasi  to’rt  kvadrat 
metrdan  kam  bo’lishi  mumkin  emas.  Umrbod  ozodlikdan  mahrum  etishga 
hukm  qilingan  mahkumlar  kameralarga  ko’pi  bilan  ikki  kishidan 
joylashtiriladilar.  Mahkumlarning  iltimosiga  ko’ra  yoki  zarurat  taqozo 
etganda  ular  bir  kishilik  kameralarda  saqlanishlari  ham  mumkin.  Kun 
tartibiga  ko’ra  o’tkaziladigan  tadbirlarda  turli  kameralarda  saqlanayotgan 
shaxslarning  o’zaro  muloqoti  cheklanadi.  Kameralarda  saqlanadigan 
mahkumlarning  kinofilm  va  teleko’rsatuvlar  ko’rishi  taqiqlanadi.  Umrbod 
ozodlikdan  mahrum  qilishga  hukm  etilgan  shaxslar  umumiy  ta’lim  olishga 
jalb  etilmaydi,  jazoni  ijro  etish  tartibi  va  shartlariga  zid  kelmagan  hollarda 
mustaqil ta’lim olish imkoniyati yaratiladi.   
Shuni  ta’kidlash  kerakki,  2008-yilning  1-yanvarigacha  Respublikamiz 
jinoyat-ijroiya  qonunchiligida  mahkumlarni  saqlash  sharoitlarining  ikki  xil 
turi, ya’ni odatdagi va yengillashtirilgan saqlash sharoitlari joriy etilgan edi. 
Jinoyat,  jinoyat-ijroiya  kodekslariga  umrbod  ozodlikdan  mahrum  qilish 
jazosi  kiritilganligi  munosabati  bilan  umrbod  ozodlikdan  mahrum  etilgan 
mahkumlar jazoni qattiq, odatdagi va yengillashtirilgan saqlash sharoitlarida 
o’tashligi belgilab qo’yildi.  

---

223 
 
 
Jinoyat-ijroiya  kodeksining  136-moddasiga  ko’ra,  umrbod  ozodlikdan 
mahrum etishga hukm qilingan shaxslar jazoning dastlabki o’n yilini  qattiq