|
Turmalarda mahkumlar har kuni muddati bir soatlik sayr qilish
va yil mobaynida:
– ikki marta qisqa muddatli va bir marta uzoq muddatli uchrashuv;
– ikki marta telefon orqali so’zlashuv;
– ikkita posilka yoki yo’qlov;
– ikkita banderol olish huquqiga ega.
Turmalarda
yengillashtirilgan
saqlash
sharoitiga
o’tkazilgan
mahkumlarga rag’batlantirish tarzida har kunlik sayr muddati bir soatga
uzaytirilishi mumkin.
Turmalarda jazoni o’tayotgan, shuningdek, umumiy, qattiq, maxsus
tartibli jazoni ijro etish koloniyalarning, tarbiya koloniyalarning va
turmalarning qabul va intizomiy bo’linmalarida, manzil koloniyalarning
intizomiy bo’linmalarida saqlanayotgan shaxslar umumiy kameralarga
joylashtiriladi hamda JIKda belgilangan normalarga muvofiq yashash
maydoni bilan ta’minlanadi.
Mahkumning batamom ajratib qo’yilishini ta’minlash maqsadida,
muassasa boshlig’ining prokuror tomonidan tasdiqlangan qarori bilan uni bir
kishilik kamerada saqlab turilishiga yo’l qo’yiladi.
Derazalar ‘ayvandlangan metall ‘anjaralar bilan jihozlanadi, zarurat
bo’lganda esa tunuka to’smalar o’rnatiladi. Derazalar kameraning ichki
tomonidan oynaga qo’l yetmaydigan qilib, ‘anjara bilan muhofaza etilgan
bo’ladi. Qabul va intizomiy bo’linmalardagi xonalarning ‘ollari betonlangan
asosga o’rnatilib, unga taxta yoki elastik qo’lama yotqiziladi. Jazoni ijro
etish va tarbiya koloniyalarning qabul hamda intizomiy bo’linmalarning,
shuningdek, turmalardagi kartserlarning devorlari tsement qorishma bilan
silliq qilib suvaladi va oqlab qo’yiladi.
Kameralarning eshiklari 6 sm qalinlikda bo’lib, kameraning ichki
tomonidan tunuka bilan qo’langan bo’ladi. Eshikning o’rtasida kuzatish
tuynugi o’rnatiladi. Darchaning eshikchasi yo’lak tomonga ochiladigan
bo’lib, qulf bilan ta’minlanadi.
Shu bilan birga, koloniyalarning intizomiy bo’linmasi kameralarida
qo’shimcha tarzda dumaloq metall ustun hamda ko’ndalang taxtadan
tayyorlangan ichki eshiklar (tamburlar) o’rnatiladi. Darcha xuddi shu eshikka
o’rnatiladi va eshik singari yo’lak tomonga ochiladi.
203
Kameralarning barcha eshik va derazalariga maxsus signalizatsiya
o’rnatiladi. Kameralarning eshiklariga maxsus tipdagi mexanik yoki elektro-
mexanik qulflar o’rnatilgan bo’lib, ular yo’lak tomondan ochiladi.
Qabul va intizomiy bo’linma kameralaridagi elektr simlari mahkumlar
qo’li mutlaqo yetmaydigan qilib o’rnatilgan bo’ladi. Umumiy yoritishga
mo’ljallangan elektr chiroqlari shi’larning o’yiq joyiga, tungi yoritgichlar esa
eshiklarning te’asidagi o’yiq joyga o’rnatiladi. O’yiq joylar ‘anjara bilan
batamom ajratiladi.
Turmalarning kamera va mahkumlar kirib chiqib yuradigan boshqa
joylariga elektr simlari yashirincha, ko’zga ko’rinmaydigan qilib o’rnatiladi.
Yoritgichlar ularga shikast yetkazilishi ehtimolidan muhofazalangan bo’ladi.
Chiroq yoqib-o’chirgichlar har bir kamera oldida yo’lak tomonga o’rnatiladi.
Turmalarning kameralarida, shuningdek, koloniyalarning intizomiy
bo’linmalari kartserlarida radioreproduktorlar devorlarning o’yiq joylariga
o’rnatiladi. Nazoratchilarni chaqirish uchun kameralar signal berish
tugmachalari bilan jihozlanadi.
Turmalardagi kameralar va koloniyalarning kartserlari, intizomiy
bo’linma hibsxonalarining kameralari belgilangan normalar bo’yicha
inventar hamda boshqa buyumlar bilan ta’minlanadi.
Turma joylarida kameralarida mahkumlar uchun barcha zarur sharoitlar
yaratiladi. Mahkum kameradan faqat sutkada bir soatga sayrga olib chiqilishi
mumkin. Boshqa holatlarda kameradan chiqarilmaydi. Turma joylarida
mahkumlarni ochiq havoda sayr qilish uchun olib chiqishga mo’ljallangan
maxsus joylar tashkil etiladi.
Shuningdek, turma joylari ozodlikdan mahrum qilish jazosining eng
og’irlashtirilgan sharoitlarini nazarda tutadi. Lekin shunga qaramay
mahkumlarning huquqiy holati ham belgilangan bo’lib oziq-ovqat yoki eng
zarur buyumlar sotib olish, uchrashuv, banderol olish huquqlari ham beriladi.
Mahkumlarning oziq-ovqat yoki eng zarur narsalar sotib olish
mahkumlarning mehnatidan tushgan mablag’i hisobiga yoki uning qarindosh
yoki yaqinlari tomonidan pul jo’natmalari hisobiga bo’lishiga ham qonun
yo’l qo’yadi. Bunday harid masalalari ham chegaralangan miqdorda ruxsat
etilishi mumkin.
Turma joyida mahkumga eng zarur narsalar yoki oziq-ovqat sotib olish
uchun bir oyda eng kam oylik ish haqining yetmish besh foizigacha
sarflashga ruxsat etiladi. Agar mahkum yengillashtirilgan sharoitga
o’tkazilgan bo’lsa eng kam oylik ish haqining ellik foizigacha qiymatda
sarflashga ruxsat etiladi. Turma joylarida saqlanayotgan mahkumga bir yilda
ikki marta qisqa muddatli va bir marta uzoq muddatli uchrashuv, ikki marta
204
telefon orqali so’zlashuv, ikkita posilka yoki yo’qlov, ikkita banderol olishga
ruxsat etiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
