Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

TAYYORGARLIK 

AMALIY (TADQIQIY) 

YAKUNIY 

Hodisa sodir bo‘lgan 

joyga borishdan oldin 

Umumiy (statik) ko‘zdan kechirish 

Bayonnoma, 

sxemalar, rejalarni 

tuzish, izlarni, 

ashyoviy dalillarni 

olish 

Hodisa sodir bo‘lgan 

joyga kelgach 

Hodisa ro‘y bergan joyni ko‘zdan kechirish bosqichlari 

Dinamik  

ko‘zdan kechirish 

Tayyorgarlik bosqichida tergovchi tomonidan amalga oshiriladigan harakatlar 

Hodisa sodir bo‘lgan joyga borishdan 

oldin 

Hodisa joyiga kelganda 

 

 

hodisa  xususiyati,  ko‘zdan  kechirish 

o‘tkaziladigan  joydagi  ahvol  va  sharoit 

to‘g‘risida ma’lumotlar olish; 

hodisa  ro‘y  bergan  joyni  qo‘riqlash 

choralarini ko‘rish; 

ko‘zdan  kechirishda  ishtirok  etuvchi 

shaxslar doirasini aniqlash; 

texnik-kriminalistik 

vosita-larni 

tayyorlash. 

jabrlanganlarga  tez  tibbiy  yordam 

ko‘rsatish; 

jinoyatchini 

ushlash 

choralarini 

ko‘rish; 

hodisadan birinchi bo‘lib xabar topgan 

shaxslarni,  guvohlarni  va  ro‘y  bergan 

voqea  haqida  ma’lumotga  ega  bo‘lgan 

shaxslarni so‘rab-surishtirish; 

hodisa  ro‘y  bergan  joydan  begona 

shaxslarni chetlashtirish; 

ishtirokchilarga  yo‘l-yo‘riq  berish  va 

ularning vazifalarini belgilash. 

---

 

197 

–  hodisa  joyidagi  jabrlanuvchilarga  yordam  berish  chorasini 

ko‘rishi, hodisa joyida tartib o‘rnatish masalalarini hal etishi kerak;  

–  tergovchining  hodisa  sodir  etilgan  joyga  etib  borishiga  juda 

qisqa  muddat  talab  etilsa,  hodisa  joyida  ishtirok  etish  uchun  tergovchi 

ichki ishlar organlariga hodisa joyiga zudlik bilan etib borish to‘g‘risida 

xabar beradi; 

–  tergovchining  hodisa  sodir  bo‘lgan  joyga  o‘z  vaqtida  yetib 

kelishida masofaning uzoqligi, transport vositasi bo‘lmaganligi sababli u 

IIOni xodimlariga tegishli ko‘rsatma berishi mumkin;  

–  tergovchi  hodisa  joyini  qo‘riqlash,  hech  kimni  hodisa  joyiga 

kiritmaslik;  hodisa  joyidagi  ashyoviy  dalillarni  qo‘riqlash;  hodisa 

joyidan  topilgan  izlarni  qayd  etishda  ahamiyatli  bo‘lgan  holatlarni 

aniqlash;  hodisa  sodir  etilgan  vaqtda  hozir  bo‘lgan  shaxslarni  aniqlash 

va  tergovchi  etib  kelgunga  qadar  bo‘lib  o‘tgan  holatlarni  ular  orqali 

aniqlash; tergovchi jinoyat sodir etilganligi to‘g‘risida xabar olishi bilan 

jinoyatni  sodir  etgan  shaxs  to‘g‘risida  ham  ma’lumot  olsa,  darhol  uni 

qidirib topish to‘g‘risida IIO xodimlariga topshiriq beradi;  

–  tergov chemodanining to‘liqliligini tergov chemodanida barcha 

asbob-uskunalarning  borligini  tekshiradi.  Zarur  hollarda  qo‘shimcha 

qidiruv texnikaviy vositalarni, masalan, metalldan yasalgan predmetlarni 

qidirib  topish  uchun  mo‘ljallangan  texnika  vositalarini  hozirlashi 

mumkin;  

–  hodisa  joyiga  chiqqunga  qadar  tergovchi  murdani  o‘likxonaga 

olib  borish,  shuningdek,  turli  buyumlar,  ashyoviy  dalillarni  olib  ketish 

uchun  zarur  bo‘lgan  transport  vositasini  hozirlash  chorasini  ko‘rishi, 

prokuratura, ichki ishlar organlari bilan hamkorlik qilishi zarur;  

–  tergovchi  hodisa  joyiga  chiqgunga  qadar  boshqa  tayyorgarlik 

ishlarini  ham  amalga  oshirishi  lozim.  Hodisa  joyiga  borgandan  keyin 

tergovchiga  hodisa  joyini  ko‘zdan  kechirishga  kirishishdan  oldin  ba’zi 

tayyorgarlik ishlarini o‘tkazishga to‘g‘ri keladi;  

–  hodisa joyida to‘satdan ayblanuvchi yoki gumon qilinuvchining 

paydo  bo‘lib  qolishi  va  ularga  hujum  qilib  qolish  xavfining  ham  oldini 

olish chorasini ko‘rib qo‘yishi lozim. 

 

 

---

 

198 

Hodisa  sodir  bo‘lgan  joyga  kelgach,  tergovchi  voqeaning  zararli 

oqibatlarini 

bartaraf 

etish 

uchun 

barcha 

choralar 

ko‘rilgani, 

jabrlanuvchiga tibbiy yordam ko‘rsatilganiga ishonch hosil qilishi lozim. 

Zarur  holda  u  hodisa  sodir  bo‘lgan  joyni  qo‘riqlash,  izlarni  saqlab 

qo‘yish,  shubhali  fuqarolarni  aniqlash  bo‘yicha  qo‘shimcha  choralar 

ko‘radi. 

Ko‘zdan  kechirishni  boshlashdan  oldin  tergovchi  ichki  ishlar 

organlari  xodimlari,  guvoh-shohidlar  va  hodisani  birinchi  bo‘lib 

aniqlagan  shaxslardan  nima  sodir  bo‘lgani,  bunga  kim  daxldor  bo‘lishi 

mumkinligi,  aybdorni  aniqlash,  qidirish  va  ushlash  uchun  qanday 

choralar 

ko‘rilgani  to‘g‘risida  axborot  oladi.  SHuningdek  u 

jabrlanuvchiga  yordam  ko‘rsatish,  hodisa  oqibatlarini  bartaraf  etish 

vaqtida  hodisa  sodir  bo‘lgan  joy  sharoitlarida  qanday  o‘zgarishlar  yuz 

berganini  ko‘zdan  kechirish  jarayonida  buni  hisobga  olish  uchun 

aniqlaydi.  Guvoh-shohidlar  va  boshqa  shaxslar  bilan  so‘rov  alohida-

alohida  o‘tkaziladi,  ular  bergan  ma’lumotlar  diktofon  yordamida  yozib 

olinadi. 

Hodisa  sodir  bo‘lgan  joyni  ko‘zdan  kechirish  ishtirokchilari  ko‘p 

sonli  bo‘lishi  mumkin,  biroq  uni  o‘tkazish  uchun  mas’uliyat  to‘liq