Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Kriminalistik texnikaning tergov va tezkor-qidiruv ishlarida 

qo‘llanilishi 

 

Kriminalistik  texnikani  tezkor  xodimlar,  tergovchilar  mutaxassis 

kriminalistlar,  sud  o‘z  vakolati  doiralarida  qo‘llaydilar.  Bunday  texnika 

jumlasiga  tergovchilar  va  kriminalistika  ekspertizasi  bo‘limlarining 

xodimlari  foydalanadigan  ilmiy-texnika  vositalarining  komplektlari, 

Ma'lumot  uchun!  Kriminalistik  tehnikaning  taraqqiyoti  ikki 

yo'nalishda boradi. Bir tomondan kriminalistik tehnika muammolarini 

umum-nazariy  jihatdan  ishlab  chiqilishi  va  takomillashtirilishi, 

ikkinchi  tomondan  dalil-isbotlarni  topish,  olib  qo'yish,  qayd  etish  va 

tadqiq  qilish,  ular  ustida  ishlashning  aniq  tehnika-kriminalistika 

vositalari qamda yo'l-yo'riqlarini ishlab chiqishga qaratilgan. 

---

 

54 

ko‘chma  kriminalistika  laboratoriyalari,  ovoz  yozish  apparaturalari 

kiradi.  Jinoyatlarni  oldini  olish  va  jinoyatlarni  jadal  aniqlash, 

jinoyatchilarni qidirish va ushlash uchun tezkor ishlarda qo‘llaniladigan 

vositalar,  turli  xil  signal  beruvchi  qo‘riqlash  qurilmalari,  hujjatlarni 

qalbakilashtirishdan  himoyalash  vositalari-kimyoviy  jihozlar  ham 

kriminalistik texnika jumlasiga kiradi. 

Kriminalistik  texnika  vositalaridan  tezkor-qidiruv  tadbirlarini 

o‘tkazishda,  ko‘zdan  kechirish,  tintuv,  so‘roq,  eksperiment  va  boshqa 

tergov  harakatlarini  bajarishda  va  ashyoviy  dalillarni  o‘rganish,  video, 

kino hujjatlarini ko‘rish, magnit yozuvlarini eshitish va boshqa vaqtlarda 

foydalanadilar. 

Kriminalistik texnika tezkor-qidiruv faoliyati bilan bog‘liq ishlarni 

isbot  qilishda,  dalillar  qidirib  topishda,  jinoyatlarni  ochish  va  ularning 

oldini olishda hamda zarur ma’lumotlarni aniqlash, qayd etish va tadqiq 

qilishda foydalaniladi. 

Tergov  harakatlari  jarayonida  kriminalistik  texnika  jinoyatning 

moddiy  holatini  qayd  etish,  dalillarni  topish,  olish  va  saqlash,  ularni 

taqdim  etish  va  ob’ektlarni  ekspertizaga  tayyorlash  chog‘ida 

qo‘llaniladi. 

Tezkor-qidiruv  tadbirlari  va  tergov  harakatlari  o‘tkazilishida 

ishtirok  etayotgan  mutaxassislar  texnika  vositalari  va  uslublarini 

qo‘llash orqali tezkor-qidiruv xodimlariga amaliy yordam ko‘rsatadilar, 

maslahatlar beradilar. 

Kriminalistik  texnikadan  tegishli  qonun  hujjatlari  normalariga 

muvofiq  foydalaniladi.  Xususan,  JPK  91,  106-moddalarida  texnika 

vositalari va uslublarining ayrimlarini (fotografiya, ovoz yozish, moddiy 

nusxalar, chizmalar) qo‘llash haqida to‘g‘ridan-to‘g‘ri ko‘rsatilgan. 2012 

yil 25 dekabrdagi “Tezkor-qidiruv faoliyati to‘g‘risida”gi Qonunda ham 

video-  va  audioyozuv,  kino-  va  fotosuratga  olish  vositalarini 

qo‘llashning ayrim masalalari o‘z ifodasini topgan.  

 

---

 

55 

Kriminalistik  texnikadan  foydalanishning