Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

E’tibor  qarating!  JPK  82-moddasiga  muvofiq,  ishni  ayblov 

xulosasi  bilan  sudga  yuborish  va  ayblov  hukmi  chiqarish  uchun 

quyidagilar isbotlangan bo‘lishi kerak: 

1) jinoyat ob’ekti; jinoyat tufayli yetkazilgan ziyonning xususiyati 

va miqdori, jabrlanuvchining shaxsini tavsiflovchi holatlar; 

2)  sodir  etilgan  jinoyatning  vaqti,  joyi,  usuli,  shuningdek  Jinoyat 

kodeksida ko‘rsatib o‘tilgan boshqa holatlari; qilmish va ro‘y bergan 

ijtimoiy xavfli oqibatlar o‘rtasidagi sababiy bog‘lanish; 

3) jinoyatning ushbu shaxs tomonidan sodir etilganligi; 

4) jinoyat to‘g‘ri yoki egri qasd bilan yoxud beparvolik yoki o‘z-

o‘ziga  ishonish  oqibatida  sodir  etilganligi,  jinoyatning  sabablari  va 

maqsadlari; 

5)  ayblanuvchining,  sudlanuvchining  shaxsini  tavsiflovchi 

holatlar. 

---

 

183 

 

Aytish  joizki,  ishlarning  aksariyati  yolg‘iz  bir  shaxs  tomonidan 

tergov  qilinadi.  Guruhda  tergov  qilish  usuli  ayblanuvchilar  ko‘p  sonli, 

murakkab,  ko‘p  epizodli  (ko‘p  voqeali)  va  ko‘p  mehnat  talab  qiladigan 

ishlarda  qo‘llaniladi.  Mazkur  usul  har  xil  tergov  harakatlarini 

(tintuvlarni,  guvohlarni  so‘roq  qilish  va  boshqa  shu  singarilarni)  bir 

vaqtda o‘tkazish imkoniyatini ta’minlaydi.  

 

Tashkiliy  ishlar  doirasida  tergov  jarayoniga  ekspertlar  va 

mutaxassislarni  jalb  etish  masalasi  hal  etiladi.  Ayrim  jinoyat  tarkiblari 

bo‘yicha  JPK  173-moddasida  ko‘zda  tutilgan  asoslar  bo‘lganda, 

ekspertlarni  jalb  etish  majburiy  hisoblansa,  qolgan  hollarda  ularning 

ishtirok etishi to‘g‘risidagi masala ixtiyoriy ahamiyat kasb etadi – ushbu 

masala tergovchi yoki sud tomonidan hal qilinadi.  

Tashkiliy-texnik  masalalar  jumlasiga  tergovchining  samarali 

ishlashi  uchun  zarur  bo‘lgan  sharoitlarni  yaratish:  xizmat  xonalarini 

jihozlash,  aloqa  va  transport  vositalari  bilan  ta’minlash,  texnik  xizmat 

ko‘rsatish,  ilmiy  asoslangan  ish  tartibotini  (rejimini)  qo‘llash,  hisobga 

olish  va  hisobot  berishni  to‘g‘ri  tashkil  etish,  shuningdek,  zaruriy 

kriminalistika  texnikasi,  yozuv  va  idora  ashyolari  hamda  boshqa 

yordamchi materiallar bilan ta’minlash kiradi.  

Esda  tuting!  Tergov  qilishni  rejalashtirish  quyidagilarni  o‘z 

ichiga oladi:  

1)  mazkur  hol  uchun  ehtimol  tutilgan  barcha  tusmollarni  tuzib 

chiqishni;  

2)  ularni  tekshirishning  asosiy  yo‘llari  va  usullarini  belgilab 

olishni;  

3)  dalillarni  o‘z  ichiga  olgan  manbalarni  va  dalillarni  to‘plashda 

yordam berishi mumkin bo‘lgan vositalarni aniqlashni;  

4)  mo‘ljallanayotgan  tergov  harakatlari  va  boshqa  harakatlarni, 

ularni o‘tkazish muddatlari, ketma-ketligi va taktik usullarini.