Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

jinoyat 

protsessi 

bilan 

uzviy 

bog‘liq. 

Kriminalistika  ham  jinoyat  protsessi,  ham  jinoyatga  oid  sud  yuritish 

ishlari  vazifalariga  bo‘ysunadi,  jinoyat  protsessi  prinsiplari  va 

normalariga rioya qilib, kriminalistik texnika vositalari, taktik usullar va 

metodlardan  foydalana  oladi.  Bu  talablarni  buzgan  holda  to‘plangan, 

qayd  qilingan  va  tadqiq  etilgan  faktik  ma’lumotlar  sud  dalillari 

bo‘lolmaydi,  o‘z  kuchi  va  ahamiyatini  yo‘qotadi.  Jinoyatni  tergov 

qilishda  qo‘llaniladigan  kriminalistik  usullar  va  vositalar  jinoyat 

protsessual va normalarga muvofiq ishlab chiqiladi. 

Kriminalistika  ma’lum  darajada  fuqarolik  protsessi  bilan  ham 

bog‘liqdir.  Xususan,  fuqarolik  protsessini  amalga  oshirish  uchun 

hujjatlarni  texnik-kriminalistik  va  dastxat  ekspertizasida  va  boshqa 

ashyoviy  dalillarni  aniqlashda  kriminalistik  usullar  va  metodlar 

qo‘llaniladi.  Ayniqsa,  bozor  munosabatlariga  o‘tish  va  xo‘jalik  yuritish 

faoliyatining  yangi  shakllari,  bank  tizimining  rivojlanishi,  muomalaga 

turli  qimmatli  qog‘ozlar  –  aksiyalar,  veksellar  chiqarilishi  munosabati 

bilan fuqarolik ishlarda kriminalistikani qo‘llash doirasi ancha kengaydi. 

Kriminalistika  faqat  yuridik  fanlar  bilan  emas,  balki  boshqa 

ijtimoiy-gumanitar  fanlar  –  mantiq,  etika,  psixologiya,  tezkor-qidiruv 

faoliyati nazariyasi va boshqalar bilan aloqador hisoblanadi. 

Mantiq  fani  o‘rgatadigan  mantiqiy  fikr  yuritish  isbot  qilish 

jarayoni  samaradorligining  zaruriy  shartidir.  Ilmiy  bilimlarning 

rivojlanishi,  ularning  integratsiyalashuvi  natijasida  bilimlarning  maxsus 

tarmog‘i,  tergov  mantig‘i  yoki  isbotlash  mantig‘i  vujudga  keldi,  uning 

qoidalari tergov protsessida dalillarni tahlil qilishda foydalaniladi. 

Sud  etikasi  jinoyatni  tergov  qilishda  qonun  bilan  birga 

qo‘llaniladigan  axloq  qoidalarini  ishlab  chiqadi.  Tergovchi  u  yoki  bu 

texnik vositalar, taktik usullar va kriminalistik metodlardan foydalanish 

jarayonida  axloq  qoidalari  talablarini  buzishga  haqqi  yo‘q.  Axloqsiz 

usullar  va  vositalar  yordamida  tergov  qilishga  yo‘l  qo‘yib  bo‘lmaydi, 

chunki bu jinoyat hisoblanadi.