Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

 
Inson psixikasi yoki hulq atvoriga ta’sir etuvchi axborotlar – 
muayyan g‘arazli funksiya (vazifa)ni amalga oshirish maqsadida 
boshqaruv yoki boshqa dasturlar tarkibida yozilgan yohud alohida 
tuzilgan, shaxsning ko‘rish, eshitish yoki anglash qobiliyati orqali uning 
ongi, sog‘lig‘i va xohish-istagiga bevosita ta’sir etuvchi maxsus dastur 
yoki axborot. 
Ushbu turdagi dasturlar foydalanuvchilarga uch hil tarzda ta’sir qilishi mumkin.

Psixo-psixiatrik 
– 
kompyuterdan 
doimiy 
foydalanish 
natijasida 
bevosita 
foydalanuvchining ongi yoki ruhiy xolatini buzilishi. Bunda foydalanuvchilarning intellektual 
(o‘z harakatlari tavsifini his eta olmaslik) va irodaviy (o‘z harakatlarini boshqara olmaslik) 
xolatlariga alohida e’tibor qaratish lozim. Bu belgilar ruhiy buzilishlarning og‘irligini aks 
ettiradi, lekin ruhiy buzilishlarning og‘irligi va chuqurligiga faqat sud-psixiatrik ekspertizasi 
baho berishi mumkin.

Biologik –
mikro chastotali to‘lqin yoki ko‘z ilg‘amas kadr orqali to‘g‘ridan-to‘g‘ri yoki 
bilvosita foydalanuvchi ongi va sog‘lig‘iga ta’sir etish. Ushbu ta’sir shaxsning ko‘rish yoki 
eshitish qobiliyati orqali namoyon bo‘lib, foydalanuvchida tez charchash, qon bosimini tez 
ko‘tarilib ketishi, bosh aylanishi va bosh og‘rig‘i yoki hushdan ketish xolatini yuzaga keltirishi 
mumkin.
 

Mayl – 
shaxsning ko‘rish yokieshitish qobiliyati orqali foydalanuvchining hoxish-
istagiga bevosita ta’sir etuvchi axborot. Ushbu turdagi axborotlarning o‘ziga xos xususiyati 
foydalanuvchida biror narsa yoki xolat yohud munosabatga nisbatan moyillik xissini 
uyg‘otishidir. Masalan – ponografik dastur, avdio, video, sur’at, ovoz yoki shu kabi axborotlar 
orqali amalga oshiriladi. 

---

502