Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

Nazorat savollari: 
1.
 
Ekologiya sohasidagi jinoyatlarni tergov qilishning o‘ziga xos 
xususiyatlarini ko‘rsatib bering.
2.
 
Ekologiya sohasidagi jinoyatlar bo‘yicha
 
jinoyat ishini qo‘zg‘atish 
va
 
isbotlash xususiyatlarini ta’riflab bering. 
Kazuslar 
1-kazus 
2014 yil 25 oktyabrda bir guruh fuqarolar tomonidan “Baxsar” 
OAK pivo ishlab chiqaruvchi korxona ustidan ariza tushgan. Fuqarolar 
arizada zavod tomonidan atmosferaga chiqaralayotgan zaharli 
moddalardan nafas olish imkoniyati bo‘lmay qolayotgani to‘g‘risida 
shikoyat qilishgan. Fuqarolar Aliboev B., Jumanov D. Aliev K.lar astma 
kasallagi bilan origani bois xavodagi zaharli moddalar ularning 
sog‘ligiga jiddiy zarar yetkazgani aniqlangan. Fuqaro Jumanov D. 
shifoxonada vafot etgan. Tibbiyot xulosasiga ko‘ra o‘limni yuzaga 

---

475 
kelishiga kislorod yetishmovchiligi sabab bo‘lgan. Holat yuzasidan 
“Baxsar” OAK ko‘zdan kechirilganda atmosferaga chiqarilayotgan 
gazlar miqdori belgilangan konsentrat miqdoridan oshmagani, gaz 
miqdorini o‘lchovchi moslama oxirgi marta 2014 yil 20 oktyabrda 
ko‘rikdan o‘tkazilganini aniqlagan.
Holat bo‘yicha jinoyat ishini kriminalistik tavsini bayon qiling. 
Isbotlash jarayoni qanday tashkil etilishi lozim? Tergovchi qanday 
qo‘shimcha tergov harakatlari o‘tkazilishi zarur? Holat yuzasidan 
tergov versiyalari va rejasi qanday shakllantiriladi? 
2-kazus 
2014 yil 23 mayda Sh.Rashidov tumani, A.Nabiev ko‘chasi, 6 uyda
iste'qomat qiluvchi fuqaro Samadov R. “Yantar” MChJ tomonidan
tuman yaqinadagi oqova suvga oqizilgan zaharli moddalardan terakzori 
qurib qolgani bo‘yicha tuman prokuraturasiga murojaat qilgan.
Shuningdek, Fuqarolar Aliev B., Do‘stov D. Azimov K.lar ham ariqdagi 
suv zaharlanishi oqibatida chorva mollari zaharlangani to‘g‘risida 
“Yantar” MChJ ustidan ariza berishgan. “Yantar” MChJ mazkur 
davolarni rad qilib, bunga aloqasi yo‘qligini asoslab tergovga tegishli 
hujjatlarni taqdim qilgan.
Tergov jarayonida “Yantar” MChJ to‘liq ko‘zdan kechirilgan va 
shubxali holatlar aniqlanmagan. Biroq fuqaro (cho‘pon) Irismetov A. 
“Yantar” MChJ ga taaluqli VAZ rusumli, davlat raqami 455 KLA 
bo‘lgan, zaharli chiqindi tashish uchun mo‘jjallangan avtotransport 
vositasini har kuni shom vaqtida tuman yaqinadagi oqova suv oldida 
to‘xtab turishini aytib ko‘rsatuv bergan. Tergovchi hodisa joyini ko‘zdan 
kechirilganda u yerdan zaharli moddalar va transport vositasiga taaluqli 
neft mahsulotlari qoldig‘i mavjudligi aniqlandi. Tergovchi jinoyatni 
aynan kim tomonidan sodir etilganini aniqlash maqsadida “Yantar” 
MChJ haydovchilari fuqaro Bekov R., Zoidov S., Saidov L.larni 
tergovga chaqirgan. Biroq, fuqaro Irismetov A. uyida chiqqan yong‘in 
natijasida ko‘zlari ko‘rmay qolgani, tanasining 3/1 qismi kuyib ketgani, 
o‘zi davolanish uchun shahar shifoxonasiga yotqizilgani bois tergovda 
qatnasha olmagan. Fuqaro Irismetov A. kasalxonada vafot etdi.
Holat bo‘yicha jinoyat ishini kriminalistik tavsini bayon qiling. 
Isbotlash jarayoni qanday tashkil etilishi lozim? Holat yuzasidan 

---

476 
qanday qo‘shimcha tergov harakatlari o‘tkazilishi zarur? Tergov 
versiyalari va rejasi qanday shakllantirilishi lozim?