Lotin tili va uning tarixi

 
 

---

 
95 
De  lupo  et  capra 
  ( fabula) 
   Lupus capram , quae in alto saxo stat , vidзt et : “ Huc ,  - inquĭt , - descende, 
quaeso  ,  in  campum  et  laetam  herbam;  saxum  et  loca  herbis  privata  relinque!” 
Sed  carpa    iam  fraudem    sentоt  et  :  “  Non  mihi  placet  ,-  inquĭt  ,  -  voluptatem  
saluti praeponere” . Recte qui dicunt : periculosum est ovem lupo credĕre. 
    
  Ko’p qollaniladigan fe’llarning  PERFECT  zamonida hosil qilinishi. 
      Perfect    -   vi 
    I – tuslanish 
 
orno, vi, atum,  вre   - bezatmoq 
 
Asosiy fe’llarning analogik usulda hosil bo’lishi 
accыso 1- ayblmoq, ayb qilmoq 
amo  1 – sevmoq 
appello 1 – atamoq, nom qo’ymoq 
canto 1- kuylamoq 
clamo 1 – qichqirmoq 
compгro 1 – taqqoslamoq 
creo 1 – yaratmoq, ijod qilmoq 
curo 1 – g’amho’rlik qilmoq 
desidĕro 1- tilamoq, istamoq 
dubĭto 1- shubhalanmoq, shubha qilmoq 
edǔco 1 – tarbiyalamoq, boqmoq 
erro 1 – adashmoq, xato qilmoq 
exspecto 1- kutmoq, ko’z tutmoq 
impĕro 1 – buyruq bermoq 
interrŏgo 1-  so’ramoq 

---

 
96 
aboro 1 – ishlamoq, mehnat qilmoq 
laudo  1  - olqishlamoq 
libĕro 1- ozod qilmoq 
monstro 1  - ko’rsatmoq 
mutto  1-  - almashtirmoq, o’zgartirmoq 
narro   1-  aytib bermoq 
navĭgo   1-   suzmoq  ( kemada) 
neco   1   -  o’ldirmoq 
nego   1  -  rad etmoq 
nomĭno   1  -  atamoq, ot qoymoq, nom bermoq 
numĕro   1  - sanamoq, hisoblamoq 
nuntio   1   - xabardor qilmoq, xabar bermoq 
occǔpo   1  -   bosib ( tortib olmoq) 
paro   1   -   tayyorlamoq, olib bormoq 
porto   1    - o’ylamoq 
preparo   1   --   tayyorlanmoq 
pugno  1   - kurashmoq, jang qilmoq 
puto   1   -  ….   Deb o’ylamoq, hisoblamoq 
rogo   1   - so’ramoqs 
servo   1   -   saqlamoq, ehtiyot qilmoq 
voco  1  - chaqirmoq 
             II  - tuslanish 
deleo,  evi,  etum,   зre    2   - vayron qilmoq, buzmoq, yo’q qilmoq 
             III – tuslanish 
cognosco,  gnфvi,  gnоtum,   gnoscзre   - tanimoq, bilmoq 
cresco, crзvi, crзtum ,  crescĕre  -  o’smoq, ortmoq 
cupio, оvi, оtum, ĕre    - juda hohlamoq, intilmoq, yelib yugurmoq 
pĕto, оvi, оtum, ĕre  - so’ramoq, talab qilmoq 
quaero, quaesоvi, quaesоtum, ĕre  - qidirmoq, izlamoq, so’ramoq 

---

 
97 
          
 IY – tuslanish 
audоo, оvi, оtum,  оre   - eshitmoq, quloq solmoq 
dormоo, оvi, оtum, оre  - uxlamoq 
finоo, оvi, оtum, оre  - cheklamoq, tugatmoq 
  munоo, оvi, оtum, оre  - mustahkamlamoq 
scоo, оvi, оtum,  оre  - bilmoq, uddasidan chiqmoq 
nescоo, оvi, оtum, оre  - bilmaslik,eplay olmaslik 
servоo, оvi, оtum, оre  - hizmat qilmoq