Logistikaning funksiyalari

Logistikaning funksiyalari. Logistika materiallar harakatining har bir bosqichida moddiy oqimlarning ishlashini ta’minlash va tashkil etishni о z ichiga oladi.

Logistikaning uchta funksiyasi ajratiladi:

• 
  
  integratsiyalashuvchi — tovar harakati jarayonini bir butun jarayon sifatida tashkil etadi;
  
• 
  
  tashkillashtiruvchi — tovar harakati qatnashchilarini o‘zaro kelishilganligini ta’minlaydi;
  
• 
  
  boshqaruvchi — material o‘tkazuvchi tizim parametrlarini belgilangan chegarada ushlab turadi.
  

Integratsiyalashuvchi funksiya. Tovarlami yetkazib beruvchidan iste’molchigacha bolgan harakati davomida moddiy oqim mate- riallami sotib olish, mahsuiotni ishlab chiqarish va taqsimlash (sotish) bosqichiaridan o’tadi. Tovar harakatining har bir bosqichi o‘ziga xos xususiyatlar bilan xarakterlanadi va faqat unga tegishli bo'lgan masalalarni yechadi. Lekin u’aming birontasi ham tovar harakati jarayonidan tashqarida mustaqil ko‘rib chiqilishi mumkin emas. Bu jarayonda muhim o‘rinni sotish egallaydi, u ishlab chiqarishning tashkiliy va iqtisodiy xususiyatlarini, materiallar xaridining hajmini va nomenklaturasini hamda bu bosqichlaming bir-biriga munosabatlarini asoslab beradi.

Shu bilan birga tovar harakatining har bir bosqichi o‘z o'mida h;im ishlab chiqarish jarayoniga, ham umuman tovar harakati Miayonining o'tishiga ta’sir o‘tkazadi. Masalan, savdo bozorining kengayishi ishlab chiqarish va xarid qilish hajmining o'sishiga olib keladi.

Materiallar yetkazib berilishining vaqtinchalik to‘xtashi yoki nlarga qo‘yilgan taklifning keskin oshib ketishi, materiallarni katta iniqdorda va arzonroq narxda sotib olish hisobiga zaxiralar miqdorining ortib ketishiga olib keladi.

Logistika xarid qilish, ishlab chiqarish va sotish bosqichlarini hitta umumiy jarayonga birlashtiradi.

Logistika orqali materiallar oqimini boshqarish bir butun, inlcgratsiyalashgan tizim sifatida amalga oshiriladi, u xomashyo munbalarini qayta ishlashning bir nechta bosqichlarini va tayyor mahsulotni sotishni qamrab oladi. Tizim ostining alohida, lokal m 's.ilalaridan ishlab chiqarish tashkilotining global maqsadlariga o'lish amalga oshiriladi.

Tashkillashtiruvchi funksiya. Tovar harakati jarayonida yetkazib k nivchilar, ishlab chiqaruvchilar va sotuvchilar o‘rtasida xo’jalik nluqalari tashkil etiiadi va amalga oshiriladi. Xo'jalik aloqalarining i»hycktiv asosi bo‘lib mehnatning tovar harakati bosqichlari !m yicha bo'linishi xizmat qiladi, bu esa jarayonlarning aiohida- l.ishuviga olib keladi va turli aloqa tizimlari birlashtiruvchilarini sn/.lash talabim vujudga keltiradi. Bu masalaning yechimi bir butun Mqimli jarayon ichida materiallar va axborotning «ishlab i hiqamvchi — iste’molchi» zanjiri bo'yicha harakatini tashkil etish, ♦ilnhida bosqichlari o‘zaro ta’sirini ta’minlash va tovar harakati

• 
  
  |.ii nashchilari harakatlarini moslashtirish orqali amalga oshiriladi.
  

Boshqaruvchi funksiya. Ko'rib chiqilayotgan jarayonning ham- iiH.1 qismlarini bir-biriga moslashtirish va ratsional o'zaro harakatiga i rishish uchun ulami boshqarish zarur. Logistik boshqaruv hamma iindagi resurslarning iqtisodiga, tovar harakati bosaichlarida jonli vл buyumlashtirilgan mehnatga ketadigan xarajatlami kamay- linshga qaratilgan. Keng ma’noda logistikaning materiallar harakati i.iravoniga boshqaruv ta’siri material o'tkazuvchi tizim para- inciilnrini berilgan chegarada saqlashdan iborat.