|
Logistika markazlari va tErminalda yetkazib bErish tizimlari
Reja:
1. Logistika markazining tavsifi va tushunchasi
2. Logistika markazining tarkibi va tuzilishi
3. Logistika markazlarining asosiy va yordamchi bo`linmalari
4. Logistika markazlarining turlari va vazifalari
5. Logistika markazlarda tеxnologik va tijorat jarayonlari
6. Yigish-tarqatish tеrminallari va ularning vazifalari
Logistika markazining tavsifi va tushunchasi
Transport terminallari va ularda tashish texnologiyalari. Terminal tashish texnologiyasining umumiy tamoyillari. Terminallar bu transport tarmog'ida joylashgan ob'ektlar bo'lib, ular orqali foydalanuvchilar transport tizimining xizmatlaridan foydalana oladilar.
Zamonaviy ta'minot zanjirlarida yuklarning asosiy qismi transport terminallari tizimi orqali yetkazib beriladi, bu yerda yuk partiyalari birlashtiriladi yoki bo'linadi, tovarlar vaqtincha saqlanadi, yuk birliklari har xil transport vositalarida yoki har xil transport turlariga almashtiriladi. Ba'zi terminallar qo'shimcha qiymat yaratadigan tovarlar bilan operatsiyalarni amalga oshiradilar.
Terminallar dastlab suv va temir yo'l transportida paydo bo'ldi, ular oxirgi iste'molchiga yetkazib berish uchun tovarlarni oraliq jo'natishni talab qiladi. Portlar va temir yo'l stantsiyalarida yuklarni tashish, ularni saqlash, guruhlash, qabul qiluvchilarga yetkazib berish, shuningdek yuklarni tashish va yetkazib berishni amalga oshiruvchi avtotransport vositalarini yuklash va tushirish uchun maxsus jihozlangan joylar va omborlar ajratilgan.
Yuk aviatsiyasining rivojlanishi bilan aeroportlarda ixtisoslashtirilgan yuk terminallari qurila boshlandi. Avtotransport dastlab "eshikdan eshikka" sxemasi bo'yicha ishladi, bu uning afzalliklaridan biri edi. Shu bilan birga, avtoulovlarning tashish qobiliyatini oshirish kichik partiyalarni kichik guruhlari uchun terminallarni yaratishni talab qildi. Vaqt o'tishi bilan ular logistikada muhim rol o'ynaydigan ko'p ukladli logistika ob'ektlariga aylandi.
Multimodal transportning rivojlanishi turli xil transport turlarining tarmoqlarini ulanishni ta'minlaydigan va bozor sharoitlariga qarab transport turini va transport yo'nalishini o'zgartirishga imkon beradigan intermodal terminallarning paydo bo'lishiga olib keldi.
Terminal xizmatlaridan nafaqat yuk jo'natuvchilar yoki qabul qiluvchilar, balki transport operatorlari, ekspeditorlar va logistika faoliyatining boshqa ishtirokchilari ham foydalanadilar. Terminallarda ular transport jarayonida o'zaro aloqada bo'lgan boshqa kompaniyalarning xizmatlaridan, shuningdek transport vositalarini yuklash va tushirish, tovarlarni to'plash va qisqa muddatli saqlash, transport vositalarini kichik ta'mirlash va h.k xizmatlaridan foydalanishlari mumkin.
Avtomobil transporti terminallari misolida terminallar tizimining umumiy tamoyillarini ko'rib chiqamiz. Terminal texnologiyasidan foydalanganda, "jo'natuvchi eshigidan qabul qiluvchining eshigiga" to'g'ridan-to'g'ri yetkazib berish terminallarda ikkita yuk tashish bilan almashtiriladi. Bunda yuklarni yetkazib berish jarayoni quyidagi tarkibiy qismlarga bo'linadi:
• yukni jo'natuvchidan terminalga yetkazib berish;
• jo'natish terminalidagi operatsiyalar (kichik guruh, transport yo'nalishi bo'yicha taqsimlash, o'rash, vaqtincha saqlash, qadoqlash, etiketlash va h.k);
• maksimal ishlashga ega transport vositalaridan foydalangan holda terminallar o'rtasida magistral tashish;
• belgilangan terminaldagi operatsiyalar;
• oluvchiga yakuniy yetkazib berish (terminaldan yetkazib berish).
An'anaviy transport tizimlarida tashishni to'xtatib turish va tovarlarni qo'shimcha ravishda yuklash, yetkazib berishning sekinlashishi, jo'natish uchun qo'shimcha xarajatlar, hujjatlarni qayta rasmiylashtirish zarurati va tovarlarga zarar yetkazish xavfi tufayli ataylab nomaqbul deb hisoblanadi. Shu bilan birga, terminallar tizimi to'g'ri tashkillashtirilgan holda, tashuvchilarga ham, yuk egalariga ham bir qator imtiyozlarni taqdim etadi. Transport sanoatida axborot texnologiyalaridan foydalanish.Ushbu transport sohasi, keng ma'noda, logistika substratlaridan biri bo'lib, xo'jalik subyektlari (yetkazib beruvchilar va iste'molchilar) o'rtasida makro-mantiqiy zanjirlarda tovarlarni taqsimlash jarayonini ta'minlaydi. Bundan tashqari, zavod ichidagi transport.
Yagona terminal transporti modeli.Faqat bitta jo'natish punkti - 1-terminalni o'z ichiga oladigan oddiy tizim bo'lsa, transport tizimining sig'imi va jo'natish intensivligi o'rtasidagi bog'liqlik o'rnatilishi kerak. Transport turining vakili sifatida temir yo'lni oling. Shuni ta'kidlash kerakki, transportning har bir turi.
Ikki terminalli transport modeli. Shubhasiz, mintaqaviy ombordan to'g'ridan-to'g'ri belgilangan manzilga jo'natish yanada samaralidir, chunki yuk marshruti bo'ylab har bir o'tkazish punkti keraksiz xarajatlarni va vaqtni yo'qotadi. Shunga qaramay, har qanday transport vositasi bilan mamlakat ichkarisiga yuk tashish bilan bog'liq.
Do'stlaringiz bilan baham: |
