Suv transporti 2 ga bo‘linadi:
Dengiz orqali.
Ichki suvlar orqali.
Daryo transport!. Yuk va yo‘lovchilarni, asosan, ichki suv yo'llari orqali tashuvchi transport turiga kiradi. Daryo transporti quyidagilarga bo‘linadi:
Magistral daryo yo‘llari yoki xalqaro davlatlar o'rtasidagi
ishqi savdoni amalga oshirishga xizmat qilish (Dunay, Oder, Reyn, Amur).
Rayonlararo — davlat ichidagi yirik rayonlararo tashish (Volga, Missisipi, Amudaryo).
Mahalliy, ya’ni rayonlararo yuklarni tashishni amalga oshirish.
Daryo transporti bir necha davlatlarda mavsumiy ish ko‘rsa- iishiga qaramay, transportning boshqa turlariga qaraganda ancha snmaraliroqdir. Masalan, katta daryolarda kemachilikni tashkil <|ihshning birinchi bosqichidagi xarajatlar temir yo'lni tashkil i|ili.-.hdagi xarajatlardan 8—10 marta arzon. Magistral daryolarda yuklarni tashish temir yo‘l narxlaridan 55 %, avtotransportdan \ 5 barobar arzon bo'ladi. 2010-yilga kelib, 0‘zbekistonda suv yo‘Hanning umumiy uzunligi 2800 km ga yetdi. Amudaryo, I’nnjdan Mo'ynoqqa qadar paroxodlar qatnovi amalga oshirildi.
Daryo suvining kamayishi va Oral dengizining qurib borishi n.itiiasida suv yo‘llari keskin qisqardi, ammo shunga qaramay, MIO-yili daryo transportida 1420 ming t yuk tashildi. 0‘rta Osiyo pfiroxodchiligi Turkmaniston, 0‘zbekiston, Tojikiston o‘rtasida laqsimlandi. lc>94-yili may oyida 0‘zbekiston Respublikasida loylnshgan daryo floti bo‘linmalarini boshqarish tartibi qayta tashkil
tildi. 0‘rta Osiyo paroxodchiligi O'zbekistondagi bo‘linmalari ncgizida «Termiz daryo porti», «Qoraqalpog‘iston daryo floti» ishlab chiqarish birlashmalari tashkil etildi. «Olzavtotrans« korporatsiyasi lui/urida daryo floti ishini muvofiqlashtirish bo‘yicha boshqarma m/ildi. Respublikada Termiz daryo porti, Shorlovuq, To‘rtko‘1, Mcruniy, Qoratog*, Xo‘jayli bandargohlari, Amudaryo orqali 1'o‘rtko‘l-Xonqa, Chalish-Beruniy suzma ko‘priklari, Xo‘jayli krma ta’mirlash zavodi ishlab turibdi. Termiz porti 2,5 mln. t viik qabul qilish, jo‘natish quwatiga ega. Afg‘onistonning Xayraton handargohi orqali eksport-import yuklari yetkazib berishda xalqaro, liuningdek, biijalar, zemlesoslar, suzuvchi port kranlari va boshqa ynrdamchi kemalar, texnika vositalari bor. Respublika suv yo‘lla- iming umumiy uzunligi 1000 km ga yaqin. Xalq xo‘jaligi yuklari, asosan, Fermiz — Xayraton, Shorlovuq — To‘rtko‘1, Xo‘jayTl* —
To‘rtko‘1, Xo'jayli — Bemniy, Qoratog‘ — Taxiatosh yo‘nalish- larida tashiladi. 0‘zbekistonning port va bandargohlari temir yo‘llari bilan bog‘langan. Daryo floti uchun mutaxassislar Chorjo‘y daryo texnikumi va Odessa floti injenerlari institutida tayyorlanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |