Linzaning fokus masofasini aniqlash

Linzaning fokus masofasini aniqlash

33-21 EE talabalari:

• Saydaliyev Shohruhbek
• Qodirov Zuhriddin
• Maxmudov Murodjon

Linzaning fokus masofasini aniqlash

Tajribaning maqsadi:

Yig’uvchi linzaning fokus masofasini linza bilan buyum

va linza bilan tasvir orasidagi masofalarga qarab

aniqlash.

Linzaning fokus masofasini aniqlash

Kerakli jihozlar:

Optik taglik

Linza

Ta’minlash manbai

Yarim shaffof ekran

Chizg’ich

Linzaning fokus masofasini aniqlash

• Linza – bu ikki sferik sirtlar bilan chegaralangan va

yorug’lik nurlari uchun shaffof bo’lgan jism.

Linzalarning turlari:

Yig’uvchi 
Sochuvchi
Yig’uvchi linzalar- o’rtasi chetiga nisbatan qalinroq bo’ladi.
Sochuvchi linzalar- o’rtasi chetiga nisbatan yupqaroq bo’ladi.

Linzaning fokus masofasini aniqlash

O’lchashlar va hisoblashlar

Linzaning fokus masofosani aniqlashda 2 ta usuldan foydalanamiz:

1-usul. Fokus masofasini linza bilan buyum va tasvir orasidagi masofaga qarab aniqlash

t/r	d(sm)	f(sm)	F	Fo’r	F	Fo’r	ɛ %
1
2
3
4

1-jadval

Agar linza bilan buyum orasidagi masofani d deb va linza bilan tasvir

orasidagi masofani f belgilasak, u holda bu linzaning fokus masofasi

formula bilan ifodalanadi.

1-jadvaal bo’yicha o’lchashlar va hisoblashlar

1. buyumdan linzagacha bo’lgan masofani aniqlash ?

d1 = d2= d3= d4=

2. linzadan tasvirgacha bo’lgan masofani aniqlash ?

f1= f2= f3= f4=

Linzaning fokus masofasini aniqlash
=
1
d
1
F
1
t
+
yoki
F
=
f d
f+d

3. linzaning fokus masofasini aniqlash ?

F1=

F2=

F3=

F4=

4. linza fokus masofasining o’rtacha qiymatini aniqlash ?

Fo’r =

Linzaning fokus masofasini aniqlash
f1 d1
f1 + d1
f2 d2
f2+ d2
f3 d3
f3 + d3
f4 d4
f4+ d4
=
=
=
=
F1 + F2 + F3 + F4
4
=

5. Linza fokus masofasining absolyut xatoligini aniqlash:

ΔF1=|Fo’r - F1|=

ΔF2=|Fo’r - F1|=

ΔF3=|Fo’r - F1|=

ΔF4=|Fo’r - F1|=

6. Linza fokus masofasi absolyut xatoligining ortachasini aniqlash ?

o’r = ΔF 1+ ΔF2 + ΔF3+ΔF4

4

7. Linza fokus masofasining nisbiy xatoligini aniqlash ?

ΔFo’r

Fo’r

•  

Linzaning fokus masofasini aniqlash
=
ɛ=
* 100% =

2-usul. Linzaning fokus masofasini buyum va uning tasviri kattaligiga

• 2-usul. Linzaning fokus masofasini buyum va uning tasviri kattaligiga

hamda linza bilan tasvir orasidagi masofaga qarab aniqlash.

Linzaning fokus masofasini aniqlash
2-jadval

T/r	f(sm)	h(sm)	H(sm)	F	Fo’r	ΔF	ΔFo’r	ɛ %

Buyumning kattaligi h, tasvirning kattaligini H va undan linzagacha bo’lgan masofani mos ravishda d va f deb belgilaymiz. Bu kattalikning o’zaro bog’lanishi bizga ma’lum bo’lgan munosabat bilan

ifodalanadi. Bundan f ni (linza bilan tasvir orasidagi masofa ) aniqlab ,

uni formulaga qo’ysak, u 3 ta kattalik orqali F ning F f*h

ifodasini topish mumkin H+h

2-jadval bo’yicha o’lchashlar va hisoblashlar

1. Linzadan tasvirgacha bo’lgan masofani aniqlash:

f1= f2= f3= f4=

2. buyumning balandligini aniqlash:

h1= h2= h3= h3=

3. tasvirning balandligini aniqlash:

H1= H2= H3= H4=

So’ngra jadvallarni to’ldiramiz.

Linzaning fokus masofasini aniqlash
H f
h d
=
1 1 1
F d f
=
+
=