|
Lsattr(1)
va chattr(1) fayl xususiyatlarini boshqarish uchun ikkita buyruq
mavjud. Ehtimol, taxmin qilganingizdek, lsattr jamoasi atributlarni ko'rishga
xizmat qiladi va
chattr jamoasi
atributlarni o'zgartirishga xizmat
qiladi. Atributlar faqat kataloglar va oddiy fayllar uchun o'rnatilishi
mumkin. Quyidagi atributlar mavjud:
Linuxda terminaldan turib yana bitta katalog yaratish.
Kataloglar quyidagi buyruq yordamida yaratiladi:
mkdir katalog_ nomi
Bir vaqtning o‘zida ikkita katalog yaratish buyrug‘i quyidagicha bo‘ladi:
mkdir katalog_nomi_1 katalog_ nomi_2
Kataloglar daraxti(ichma-ich joylashgan)ni yaratish uchun quyidagi
buyruqdan foydalaning:
mkdir -p / katalog_nomi_1 / katalog_nomi_2
Fayl bilan yangi katalogni qo‘shimcha aloqani yaratish lekin boshqa nom
ostida.
Ischi stolda Dasturiy injiniring nomli papka yarating va uning ichida LinuxOT
nomli fayl txt yarating va unda o’zingiz haqingizda ma’lumot yozing.
Ro'yhatdan bitta buyruqni tanlash uchun birinchi va ikkinchi argumentga bitta
identifikatordan foydalaniladi. Keyingi ro'yhatlar hodisa buyruqlari qanday
amalga oshiriladi:
version of date." $
date
Sat May 24 11:45:49 PDT 2008
Quyidagi komandani hosil qildingiz deb hisoblaylik: $
person=jenny
Quyidagi komandalarning natijasini ko'rsating:
a.
echo $person
b.
echo '$person'
c.
echo "$person"
Quyidagi shell skripti sizning home direktoriyangizdagi
journal-file
nomli
fayliga kirishlar qo'shadi.
$
cat journal
#journal: add journal entries to the file
#$HOME/journal-file
file=$HOME/journal-file date >> $file
echo -n "Enter name of person or group: " read name
echo "$name" >> $file echo >> $file
cat >> $file
echo "" >> $file echo >> $file
a.
Skriptni ishga tushira olishingiz uchun nima qilish kerak?
Bajarilayotgan shell nomini chiqarib beruvchi shell skriptini yozing.
Quyidagi shell skript harakatini tushuntiring:
$ cat quotedemo
twoliner="This is line 1. This is line 2." echo "$twoliner" echo $twoliner
c.
Har bir echo komandasi nechta argumentni chop qiladi? Tushuntiring.
Fayl kontentini ko'rish jarayonini tavsiflab bering;
F
ayl tarkibini ko’rish uchun cat buyrug’idan foydalaning. Bu komandaga
argument sifatida fayl nomini kiritishingiz shart. Quidagi rasmda
ko’rsatilganidek, cat komandasi first faylining tarkibini ko’rsatim bermoqda.
Shuningdek, bu yerda limit ham bor. Agar fayl katta bo’lsa, chiquvchi natija
ham buyruqlar satri ekraniga sig’may qolishi mumkin.
Bu holatda, cat bilan birgalikda less buyrug’I ishlatiladi:
<
code>cat [>filename]> |
less
Tik chiziq (Pipe) “|» belgisi cat buyrug’I chiqargan natijani less
buyrug’iga o’tkazib yuboradi va siz faylni kontentini page+up va
page+down tugmalari yordamida harakatlantirishingiz mumkin. Chiqish
uchun “q» tugmasini bosing. Less buyrug’ini ham to’g’ridan-to’g’ri
kiritish mumkin:
less [>filename]
Log fayllar komandalar orqali yangi fayl yaratish jarayonini tavsiflab bering;
Yangi fayl yaratish uchun touch buyrug’i mavjud. Bu komandaga fayl
nomini argument sifatida berish lozim. Masalan, test.log faylini joriy
ishchi katalogda yaratish uchun, quidagi komandani bajaring:
touch test>.log
Joriy ishchi katalogdan boshqa joyda yangi fayl yaratish uchun, absolyut
manzildan foydalanamiz. Masalan:
touch />home/>nsarvar/>practice/>test.>log.
Eslatma: Faylni tahrirlash uchun Vi yoki Vim buyruqlar satri tahrirlagichidan
foydalaning.
Log orqali faylni o’chirish, nusxalash, qayta nomlashni amalga oshiring;
Faylni qayta nomlash uchun mv buyrug’ini ishlatamiz. Masalan, log.txt
dan new_log.txt ga o’zgartirmoqchi bo’lsangiz: mv log.txt new_log.txt.
Har doimgidek, agar fayl joriy katalogda mavjud bo’lmasa, absolyut
manzildan foydalaning.
Bundan tashqari, mv buyrug’i faylni bir joydan boshqa joyga ko’chirish
uchun ham ishlatiladi. Bu grafik interfeysdagi “Qirqib
olish-Joylashtirish» operatsiyasiga to’g’ri keladi. Masalan, log.txt
faylini joriy katalogdan /home/nsarvar katalogiga ko’chiramiz:
mv log.>txt />home/>nsarvar
Fayldan nuxsa olishda ishlatiladigan cp buyrug’I ham mv kabi ishlaydi.
Argument sifatida fayl manbasi va ko’chiriluvchi manzil beriladi.
cp log.>txt />home/>nsarvar
Faylni o’chirish uchun, rm buyrug’I qo’llaniladi. Argument sifatida fayl
nomi beriladi. Masalan, rm log.txt komandasi joriy katalogdan log.txt
faylni o’chirsa, rm /home/nsarvar/practice/log.txt komandasi berilgan
katalogdan log.txt faylini o’chiradi.
Kataloglarni o’chirish uchun, rm buyrug’I bilan birga -r optsiyasini ishlating.
Masalan,
rm ->r />home/>nsarvar/>practice/
buyrug’i practice katalogi ichidagi hamma fayl va sub-kataloglarni o’chirib
tashlaydi.
Fayllarni Log buyrug’i orqali qidirish jarayonini tavsiflab bering;
Fayllarni qidirish uchun find buyrug’idan foydalaning. Argument sifatida
katalog manzili va fayl nomi argument sifatida so’raladi. Masalan, lesson-
1.cpp faylini /home/nsarvar/ direktoriyasidan qidirmoqchi bo’lsangiz, find
buyrug’ini quidagicha qo’llang: Agar katalog manzili ko’rsatilmasa, fayl joriy
ishchi
katalogdan
qidiriladi.
Shungdek, qidirishda belgilar guruhidan(wildcards) ham foydalanish
mumkin. Masalan, hamma .doc fayllarni berilgan katalogdan qidirmoqchi
bo’lsangiz:
“*» belgisi istalgan miqdordagi belgilarni anglatadi. Maslan, tech*
quidagilarga to’g’ri kelishi mumkin: techspot, technology, technic va
boshqalar.
Fayyal ichidan kerakli matnni qidirish jarayonini tushuntirib bering;
Matnni qidirish Linuxda juda keng tarqalgan operatsiya. Masalan, biz aniq
matnni o'z ichiga olgan fayllarni topish istayman, yoki biz aniq matnni o'z
ichiga olgan fayl ichida satrlarni topish istayman.
Grep
buyrug'i belgilangan
naqsh bir uchrashuvini o'z ichiga liniyalari uchun bir yoki bir necha kiritish
fayllarni izlaydi.
Uning nomi
ed
buyrug'i
g/re/p dan keladi
(global miqyosda muntazam ifoda
va chop etish).
Sukut bo'yicha g
rep
mos keluvchi qatorlarni chiqaradi.
Grep
buyrug'i turli
xil variantlarga ega va UNIX-ga o'xshash tizimning deyarli har bir
taqsimotida mavjud. Endi
grep
matn terish, albatta, bizga yordam beradi
qanday ba'zi amaliy misollar ko'rib chiqaylik. Input nomli matnli fayl
yarataylik
.txt
grep
buyrug'ining natijalarini o'rganishga yordam beradi:
Do'stlaringiz bilan baham: | 
