Lingvopoetik xususiyatlari


Oriental Renaissance: Innovative



Download 424,56 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/6
Sana08.04.2022
Hajmi424,56 Kb.
#537310
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
hurmat-kategoriyasining-ingliz-va-ozbek-tilida-lingvopoetik-xususiyatlari

Oriental Renaissance: Innovative, 
educational, natural and social sciences 
 
VOLUME 1 | ISSUE 4 
ISSN 2181-1784 
Scientific Journal Impact Factor SJIF 2021: 5.423 
1359 
w
www.oriens.uz
May
2021
 
 
Hurmat kategoriyasini turli sohada quyidagi tadqiqotchilar turli yo’nalishlarda 
badiiy asarlarni tahlil etib o’rganishgan:
 
Imamova X.K., Hojiyeva H., G`ulomov A. 
va boshqalar. 
Olimlar humar kategoriyasiga quyidagi ta’rif berganlar: 
Hurmatni axloqiy fikrlashning elementi deb hisoblash mumkin. (Graham). 
Hurmat kosmosda joylashgan obyekt kabi tasvirlanadi. Ingliz tilida u xuddi 
vertikal 
o'qda 
"yuqoriga" 
va 
gorizontal 
o'qlarda 
"o'ngda" 
bo'lganidek 
tasvirlanadi.(Richardson) 
Hurmat, biz xohlasak ham, xohlamasak ham, biz xizmatdan bosh torta 
olmaymiz; biz uni namoyon qilmasligimiz mumkin, lekin ichkarida biz buni his qila 
olmaymiz. - I. Kant 
Hurmat kategoriyasi bugungi kunda ingliz va o’zbek tillari badiiy asarlarda 
tahlil etilmagan. Hurmat tushunchasiga to’xtalib o’tar ekanmzi, ushbu tushuncha 
bolalikdan boshlab, hurmatli va e'tiborli insonlarni rivojlantirish maqsadida vujudga 
keladi, ular o'rnak ko'rsatib, odamlarga qanday munosabatda bo'lishni xohlasalar, 
shunday tutishadi. 
O’zbek xalqi hurmat jamiyatning asosiy qadriyatlaridan biri deb hisoblashadi, 
chunki bu odamlarga birgalikda totuvlikda yashashga imkon beradi. Hurmat -
boshqalarning farqlarini madaniy, diniy va mafkuraviy qabul qilish va odamlarni 
o'zlari uchun qadrlash demakdir. O’zbek xalqi kattalrga hurmat, kichiklarga izzat 
naqliga amal qilishadi. 
MUHOKAMA VA NATIJALAR 
O’zbek tilida har doim so’zlovchi va tinglovchi o’rtasida baholash o’zaro 
hurmat va izzat shakllarini ifodalaydigan so’zlar ishlatiladi. So’zlovchining yoshi 
katta yoki tinglovchining yoshi kichik bo’lsa, unga “siz”( Yaxshimisiz?, 
ko’rinmaysiz?) deb murojaat etiladi. Yoki murojaat etilayotganda so’zga “-lar” 
(dadamlar, akamlar, oyimlar) affiks qo’shimcha qo’shib murojaat etiladi. Ya’ni 
hurmat kategoriyasi ma’nosini ifodalovchi so’z tanlanadi. Kichik va kattalarga 
murojaat etganda hurmat va erkalash ma’nosida -xon,-jon,-bek,-boy, -oy, xo’ja,-bonu 
singari kishi nomlari ko’rsatkichlari ismlarda qo’llaniladi. 
Shuningdek
, “Kelingizlar” 
so`zidagi 
-ingiz 
– hurmatni bildiradi, 
-lar 
esa 
ko`plikni ifodalaydi. Hozirgi o`zbek tilida 
siz 
aslida tinglovchi ko`pligidir. Biroq 
yoshi, martabasi ulug‘, hurmati bor kishilarga ham 
siz 
deb murojaat qilinadi. 
Tilimizda “sizlab gapir”, “senlab gapir” degan iboralar ham bor. Birinchisi hurmatni, 
keyingisi esa yaqinlikni, yosh va darajasi quyi kishilarga bo`lgan murojaatni, kerak 



Download 424,56 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish