Lingvomádeniyat

Indukсiya metodı – bólek-bólek pikir bildiriwlerden, ulıwmalıq juwmaqlar shıǵarıw. Indukсiya metodı zat hám qubılıslardıń sebeplik baylanısların tekseredi, nızamlıqlar ashıladı, túsinikler payda etedi.

Konkretlestiriw metodı – ulıwmalastırıw hám abstraktlastırıwdan saqlap qalınǵan aldınǵı pútin belgi hám ózgesheliklerdi, jáne predmet yaki qubılıslar menen baylanıstırıp, sol predmet yamasa qubılıs, hádiyse tuwralı anıq bir pikir payda etiw bolıp tabıladı.

Koncepсiya – teoriyadan ámeliyatqa ótiw metodologiyası bolıp tabıladı.

Metodologiya – bilimniń ilimiy metodları tuwralı táliymat, sonday-aq, ayırım ilim tarmaqlarında qollanılatuǵın metodlar jıyındısı esaplanadı. Metodologiya sózine filosofiya boyınsha enciklopediyalıq sózlikte tómendegishe anıqlama berilgen: «Metodologiya» - 1) hárbir ilim tarawında qollanılatuǵın izertlew usılları kompleksi; 2) ilimiy biliw hám dúnyanı ózgertiw metodı haqqındaǵı táliymat (Falsafa, 2004, 57).

Model (latınsha bolıp, nusqa, úlgi) – shártli obraz sxema mánilerin bildirse de, ilimiy biliwde qanday da bir predmet yaki qubılıstı tikkeley, túp nusqası – originalında úyreniw ilajı bolmaǵan waqıtta originalına uqsas, oǵan sáykes materiallıq yamasa aqlıy nusqasın dóretip, sol nusqa (model) tiykarında originaldı úyreniw metodın ańlatadı.

Modellestiriw – úyrenilip atırǵan obyektke dúzilisi hám funkсiyasına qaray oǵan uqsas, biraq onıń ózi emes, onıń nusqasın jaratıp, sol nusqa arqalı haqıyqıy obyekttiń sáykes qásiyetlerin, ózgesheliklerin úyreniw.

Sintez – analiz nátiyjesinde bólingen predmetlerdi qaytadan tiklew, olardı biriktiriw, aldınǵı birligin qáliplestiriw metodı bolıp tabıladı.