Lingvistika yo’nalishi I kurs magistranti Erkinova Marhaboning Psixolingvistika fanidan taqdimoti. Mavzu: Nutq sifatlari

Lingvistika yo’nalishi I kurs magistranti
Erkinova Marhaboning
Psixolingvistika fanidan
taqdimoti.
Mavzu:Nutq sifatlari
1. Nutqning aniqligi .
2. Nutqning to‘g’riligi.
3. Nutqning mantiqiyligi.
4. Nutqning ta’sirchanligi.
5. Nutqning maqsadga muvoviqligi
Reja:
Shaxs ijtimoiy xulqiga turli tashqi kuchlar ta’sir qiladi: siyosiy, mafkuraviy, iqtisodiy, ma’naviy, ahloqiy va boshqalar. Bu ta’sirotlar mohiyatan aslida jamiyat a’zolari bo’lmish shaxslar o’rtasidagi o’zaro munosabatlarning ayrim alohida yo’nalishlarini belgilab beradi.
Ijtimoiy normalar, sanksiyalar va shaxs. Ijtimoiy norma — shaxs hayotida shunday kategoriyaki, u jamiyatning o’z a’zolari xulq-atvoriga nisbatan ishlab chiqqan va ko’pchilik tomonidan e’tirof etilgan xarakatlar talablaridir. Masalan, o’zbeklar uchun biror xonaga kirib kelgan insonning kim bo’lishidan qat’iy nazar, «Assalomu alaykum» deb kelishi — norma; o’quvchining o’qituvchi bergan topshiriqlarni bajarishi lozimligi — norma; xotinning er hurmatini o’rniga qo’yishi, qaynonaga gap qaytarmaslik — norma.
Nutq madaniyati , avvalo, to’g’ri , adabiy til me’yorlariga amal qilgan holda so’zlashdir. Shunga ko’ra nutq haqidagi quyidagi fikrlarga e’tibor beraylik:
Mavzu:Gap bo’laklari
Agar nutqda adabiy me’yorlariga amal qilingan bo’lsa, bunday nutq to’g’ri nutqdir.
Agar nutqda adabiy tilga begona bo’lgan , shu tilga begona bo’lgan , shu tilga o‘zlashmagan so’zlar, gap qurilishilari o’rin olmasa, bunday nutq sof nutqdir
Agar nutqni tashkil etgan so’z, so’z birikmalariga xos ma’nolarning aloqasi mantiq qonunlariga , tafakkur qonunlariga zid bo’lmasa, bunday nutq mantiqli nutqdir.
Eganing mazmuniy tuzilishi va paradigmasi
Harakatni yuzaga chiqaruvchi sub’ekt: yomg’ir yog’di
Miqdor sub’ekti:Orzularim mingta