Lim vazirligi samarqand davlat universiteti b. Sh. Safarov, I. I. Ayubov

Foyda solig‘i quyidagi formula bilan hisoblanadi:
Soliq solinadigan baza = Foyda (QQS va aksizsiz) – xarajatlar + 
favqulodda xarajatlar – faoliyat natijasi bo‘yicha zararlar
 
Foyda solig‘i = Soliqqa tortiladigan baza x 15%
 
Foyda solig‘ini hisob-kitobning asosiy qiyinligi 
daromadni 
aniqlash, hisobga olinmaydigan xarajatlarning chegirib tashlanishi, 
norezidentlarning daromadiga aniqlik kiritishdadir. 
Foyda solig‘i bazasiga kiritilishi mumkin bo‘lgan daromadlarga 
quyidagilar kiradi: 
– tovarlarni (ishlarni, xizmatlarni) sotishdan tushgan foyda. 
Odatda har bir faoliyat turini o‘zining muayyan daromadlari bo‘ladi; 
– boshqa daromadlar; 
– tannarxidan past yoki olingan bahosidan past realizatsiya 
qilinganda tannarxi bo‘yicha yoki olingan bahosi bo‘yicha sotilgan 
hisoblandi ( bir necha eksport va davlat baholaridan tashqari). 
– beg‘araz olingan mulklar, xizmatlar. 
Hisobga olinmaydigan xarajatlar – bu 
korxonaning o‘zi 
shaxsiy tashabbusi bilan yoki noto‘g‘ri boshqarganligi sababli 
aniqlangan va moddiy javobgar shaxslardan undirilgan xarajatlar 
kiradi. Shuningdek:

---

292 
– tovar, materiallar zahirasini me’yoridan ortiq sarflash va 
ularni ishdan chiqarish; 
– homiylik va insonparvarlik yordami; 
– zararlar va talon-taroj qilish; 
– penya va jarimalar. 
Faoliyat natijasi bo‘yicha zararlar – 
agar korxona joriy yilda 
faoliyatni zarar bilan yakunlasa, u holda soliq solinadigan bazani 
zararning qismlari yoki to‘liq hajmi miqdoriga kamaytirish huquqiga 
ega bo‘ladi. Bunda soliq solinadigan bazani 50 foizdan ortiq 
bo‘lmagan miqdorga kamaytirishingiz mumkin. 
E’tibor berish lozimki, foydaga solinadigan soliq faqat yil 
yakuniga o‘tkazilishi mumkin bo‘lgan zarar miqdoriga kamaytirilishi 
mumkin. Foyda solig‘i soliq stavkalari quyidagi 2-jadvalda keltirilgan. 
2-jadval