Lim vazirligi guliston davlat universiteti

Traktorsozlik va qishloq xo’jalik mashinasozligi-Bu tarmoqda traktorlar, paxta terish mashinalari, g’o’za seyalkalari, traktor tirkamalari va boshqa qishloq xo’jaligi mashinalari ishlab chiqariladi.
Traktorsozlik va qishloq xo’jalik mashinasozligi mamlakatimiz hududida 1930 yillardayoq shakllana boshlagan edi. 1927 yilda Toshkentda "Boshpaxtasanoat" tashkilotining mexanika zavodi ishga tushirildi. O’sha yillari "Boshpaxtasanoat" mexanika zavodida paxtachilik (ya’ni, paxta qator oralari)da ishlatiladigan, tuproqqa ishlov beradigan mashinalar, paxta tozalash zavodlari uchun texnologik jihozlar, asbob-uskunalar ishlab chiqarish yo’lga qo’yilgan edi. 1931 yilda esa mazkur zavod negizida mamlakat paxta tozalash zavodlari uchun asbob-uskunalar ishlab chiqarish hamda qishloq xo’jalik texnikalarini tamirlaydigan "Qishloqmash" – hozirgi Toshkent qishloq xo’jalik mashinasozligi zavodi qurildi. "Qishloqmash" keyinchalik mamlakatning eng yirik qishloq xo’jalik mashinasozligi zavodiga aylandi. Dastlabki yilda bu zavodda g’o’za seyalkalari, borona va kultivatorlar ishlab chiqarila boshlangan. 1959 yildan bu zavod paxta terish mashinalarini ishlab chiqarishga ixtisoslashdi.
Mamlakat qishloq xo’jalik mashinasozligining gigant korxonalaridan biri-"O’zbekiston qishloq xo’jaligi mashinasozligi ("O’zbekqishloqmash") zavodidir. II Jahon urushi yillarida ishga tushirilgan "O’zbekqishloqmash" birlashmasi g’o’za seyalkalari, ko’sak chuvish mashinalari, rotorli o’rim mashinalari, "TTZ-30" traktoriga tirkab va osib ishlatiladigan mashinalar, purkagichlar hamda parrandachilik uchun jihozlar ishlab chiqaradi.
Qurilishiga 1943 yilda asos solingan Chirchiq qishloq xo’jaligi mashinasozligi ("Chirchiqqishloqmash") birlashmasi esa mamlakat paxtachiligini yoppasiga mexanizatsiyalash uchun mashina va mexanizmlar, g’o’za qator oralarida ishlatiladigan kultivatorlar, o’g’it solgichlar, ariq qazgich-tekislagichlar, paxta tozalash sanoati uchun turli xil mashinalar ishlab chiqaradi. Jumladan, ushbu zavodda paxtani tayyorlash, qo’g’itish, tozalash, saqlashda qo’llaniladigan mashina va moslamalar, arrali va juvali (valikli) jin mashinalari, linterlar, tola tozalagichlar, chigit tozalash va saralash mashinalari, transportyorlar, paxta g’arambuzgichlari, paxta uzatgichlar, tunnel ochish mashinalari, paxta g’aramlarini shamollatish va chang tutish mashinalari, shuningdek, kanopni qayta ishlash mashinalari chiqariladi.
Mamlakatning traktorsozlikdagi yirik korxonasi - "Toshkent traktor zavodi" (TTZ) birlashmasi bo’lib, u paxtachilik traktorlari, universal traktorlar, traktor tirkamalari, yuklagichlar, metall quymalar, shtampovkalar ishlab chiqaradi. Toshkent traktor zavodi-universal korxona. Unda endilikda paxtachilik majmui uchun turli xil mashinalar ishlab chiqarilishi bilan birga metall qo’yish zavodi ham faoliyat ko’rsatmoqda.
Toshkent traktor zavodi 1969 yilda ishga tushgan. O’sha yildan T-28X4 markali traktorlar, 1970-80 yillarda zavod rekonstruktsiya qilinib MTZ-80 X traktorlari va traktor tirkamalarini ishlab chiqarish o’zlashtirildi. 1990 yillarning boshida Toshkent traktor zavodida 30 ot kuchiga ega bo’lgan, ya’ni "TTZ-30" ruso’mli traktor, unga moslangan qishloq xo’jalik mashinalari va qurilmalarini ishlab chiqarish o’zlashtirildi. 1993 yildan boshlab esa "TTZ-30" ruso’mli traktor, uning qismlarini seriyali ishlab chiqarish yo’lga qo’yildi. 1994 yildan boshlab yangi traktorlar TTZ -80 X ishlab chiqarilayapti. Hozirgi vaqtda TTZ da AQSh ning "Keys" firmasi bilan hamkorlikda yangi traktorlar va kombaynlar yig’ish yo’lga qo’yilgan. 1994-yilda O’zbek-Isroil qo’shma korxonasida paxta teradigan mashinaning yangi modeli yaratildi.