Lim vazirligi guliston davlat universiteti



Download 2,96 Mb.
bet160/160
Sana30.06.2022
Hajmi2,96 Mb.
#719431
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160
Bog'liq
Lim vazirligi guliston davlat universiteti

Atamaning nomlanishi

Atamaning ma’nosi

o’zbek tilida

rus tilida

ingliz tilida

Aholining zichligi

Плотност населения

Population density

territoriyadaaholining joylashuvdarajasi. Mamlakatyokirayonaholisisoninimaydonko’lamiga taqsimlashyo’li bilanhisoblab chiqariladi. Aholining o’rtacha zichligini topish uchun barcha aholi so­ni maydonga taqsimlanadi.

Aholi

Население

Population

ma’lum terr-yada, ya’ni Er shari, uning ayrim qismlari: qit’alar, mamlakatlar, shaharlar, rlarda yashayotgan kishilar gruppasi.

Aholining tabiiy o’sishi

Естественный прирост населения

Natural population growth

bir yilda har 1000 kishi hisobida o’lganlar sonidan tug’ilganlar sonining ortiq bo’lishi.

Balans usuli

Метод баланса

Balance method

Iqtisodiy geografiya»ning asosiy usullaridan biri. Ushbu usul yordamida regionlarning resurs va mahsulotga, ishchi kuchiga bo’lgan talabini aniqlash xususan, ayrim hududlar o’zida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlar bilan o’z ehtiyojini qondiralayotganligi yoki qondira olmayotganligi, zarur mahsulotlarni keltirish yoki olib ketish qo’lami darajasini baholash, shuningdek, region ho’jalik majmui rivojlanishidagi nomutanosiblikni va uni bartaraf etish yo’llari aniqlanadi.

Geografik muhit

Географическая среда

Geographical environment

Er tabiatining kishilik jamiyati tarixiy taraqqiyotining hozirgi bosqichida o’zining hayoti va ishlab chiqarish faoliyati bilan bevosita ta’sir ko’rsatib turadigan qismga aytiladi.

Gidroresurslar

Гидроресурсы

Gidroresurs

daryolar va sharsharalarning balanddan tushuvchi suvi kuchida mujassamlashgan energiya zapaslari.

Yoqilg’i-energetika

Топливо и энергия

Fuel and Energy

sanoati dunyo xo’jaligining asosi bo’lib, u uchta bo’g’indan – yoqilg’i-energetika resurslarini qazib olish, resurslarni energiya ishlab chiqarish joylariga tashish, elektr va issiqliq energiyasini ishlab chiqarishdan tashkil topgan.

Makrotizim

Макроцикл

macrocycle

eng yirik iqtisodiy nisbatlarni aks ettiradi va bunda ishlab chiqarish va noishlab chiqarish sohalari, sanoat, qurilish, qishloq ho’jaligi, transport va aloqa, xalqaro savdo o’rtasidagi nisbatlar aniqlanadi.

Suburbanizatsiya

Субурбанизация

Suburbanization

(inglizcha su-burb — shahar yoni)—shaharlarning shahar atroflari hisobiga o’sishi.

"Iqtisodiy geografiya" tushunchasini

Понятие «экономическая география»

The concept of "economic geography"

buyuk rus qomusiy olimi M.V.Lomonosov XVIII asrning 60-yillarida ishlatgan va uni muomalaga kiritgan.

Iqtisodiy rivojlantirish kontseptsiyasi

Концепция экономического развития

Concept of economic development

muayyan mamlakat, iqtisodiy rayonlarning murakkab tizimi bo’lib, shakllanishi qonuniy tarzda shakllanadi.

Iqtisodiy - geografik bashoratlash usuli

Экономико-географический метод прогнозирования

Economical - geographical forecasting method

mamlakatlar, ularning hududlari kelajakda majmuali rivojlanishini turli ko’rsatgichlar tahlili orqali belgilashga yordam beradi.

Kartografik
usul

Картографический метод

Cartographic method

«Iqtisodiygeografiya»ningmaxsususullaridanhisoblanadi. Xarita – bilimmanbaivao’rganishob’ektidir. Hududiy, iqtisodiygeografikjarayonlarvaayrimmamlakatlarmiqyosidaishlabchiqarishkuchlarinijoylashtirishhususiyatlariniengko’rgazmalitarzdafaqatgeografik xarita namoyonetishimumkin.

Moddiy ishlab

Производство материалов

Material production

chiqarishning tarmoq tizimida ham sezilarli o’zgarishlar sodir bo’ldi

Mezotizim

Мезотизим

mesothet

sanoat, qishloq xo’jaligi, transport va boshqalarning ichida shakllanadigan nisbatlarni ko’rsatadi. Masalan, dunyo sanoat tizimida FTI ta’sirida tog’-kon sanoatining solmog’i pasayib, ishlab beruchi sanoatning salmog’i oshib bormoqda.

Sanoat

Промышленност

Industry

dunyo moddiy ishlab chiqarishining etakchi tarmog’i bo’lib, unda 350 mln..dan ko’proq aholi band.

Savdo balansi

Торговый баланс

Trade Balance

bir yilda mamlakatta chetdan keltirilgan mahsulot bilan chetga chiqarilgan mahsulotlar tannarxi o’rtasidagi nisbat.

Transport

Транспорт

Transport

moddiy ishlab chiqarishning 3-tarmog’i hisoblanadi, u barcha tarmoqlarning rivojlanishdaetakchi asosiy o’rin tetadi.

Tizimning tahlil usuli

Метод системного анализа

System analysis method

bosqichma-bosqich tamoyiliga asoslangan bo’lib, har bir hududiy tizim, ayniqsa, ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi, joylashish hususiyatlarini o’rganish bo’yicha ma’lum maqsad va vazifalarni qamrab olgan.

Urbanizatsiya

Урбанизация

Urbanization

mamlakat yoki rayon aholisi sonida shaharliklar salmog’ining o’sishi urbanizatsiyadeb ataladi.

Xalqaro kredit

Международный кредит

International credit

moliyamunosabatlari zaem vakreditlarberish, kapital eksport va import qilishdao’z mohiyatinitopadi.

Qiyosiy geografik usul

Сравнителный географический метод

Comparative geographical method

qator hududiy birliklarni turli ko’rsatkichlar asosda bir-biri bilan taqqoslashdir.




1 M.Sokol. Ekonomik geographi. UK. London. 2011.

2 Каримов И.А. Ўзбекистон 21 аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари.-Т., Ўзбекистон, 1997. 231 б.



3 Каримов И.А. Ўзбекистон 21 аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари.-Т., Ўзбекистон, 1997. 231 б.



4  Каримов И.А. Ўзбекистон 21 аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари.-Т., Ўзбекистон, 1997. 231 б.

5 Каримов И.А. Ўзбекистон 21 аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари.-Т., Ўзбекистон, 1997. 231 б.



Download 2,96 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish