Личинка хордалилар (Urochordata) ¸ки šобиšлилар (Tunicata) кенжа типи

36-rasm. Akula skeletining sxemasi: 1–umurtqalari, 2–umurtqalarining ustki yoylari,
3–umurtqalarining pastki yoylari, 4–qovurg’alari, 5–miya qutisi, 6–hidlov kapsulasi, 7–eshituv kapsulasi, 8–jabra yoyi, 9–tilosti yoyi, 10–tanglay-kvadrat tog’ay, 11–mekkel tog’ayi,
12–radialiyalar, 13–yelka kamari, 14–chanoq kamari, 15–bazaliyalar.


V



37-rasm. Akula bosh skeletining yon tomondan ko`rinishi: 1-eshituv kapsulasi, 2-ko`z kosasi, 3-hidlov kapsulasi, 4-rostrum tog`aylari, 5-8-jabra yoylari, 9-jabralararo to`sqichni tutib turadigan qil tikanlar, 10-gioid, 11-giomandibulyar tog`ayi, 12-tanglay-kvadrat
tog`ayi, 13-mekkel tog`ayi, 14-lab tog`aylari.
istseral skeleti bo`g’imlarga bo`lingan, harakatchan bir qancha juft tog’ay yoylaridan iborat. U uch qismga: 1) jabra yoylari, 2) til osti yoyi va 3) jag’ yoylariga bo`linadi.

Akulalarning til osti yoyi orqasida besh juft jabra yoylari bo`ladi. Ularning har qaysisi bir-biri bilan harakatchan birikkan to`rt juft tog’ay elementlardan iborat. Har qaysi jabra yoylarining ustki elementlari elastik paylar orqali umurtqa pog’onasiga birikadi. O`ng va chap tomonlardagi jabra yoylarini esa ostki tomondan bir-biri bilan toq tog’ay – kopula birlashtiradi.

Ko`pchilik akulalarda kopulalar qo`shilib, bitta toq plastinkaga aylangan, bu hol jabra apparatining ostki tomondan mustahkam bo`lishini ta`minlaydi. Jabra yoyining oldida til osti yoyi bor, odatda u faqat ikki juft va bitta toq tog’aylardan iborat bo`ladi.
Til osti yoyining ustki juft elementi boshqa bo`laklarga qaraganda katta bo`lib, giomandibulyar tog’ay, uning ostidagi juft tog’ay - giod tog’ay, o`ng va chap giodlarni pastki tomonidan o`zaro biriktiruvchi toq tog’ay esa kopula deb ataladi. Miya qutisining eshitish bo`limiga giomandibulyar tog’ayning ustki qismi, pastki qismiga esa harakatchan tarzda jag’ yoyi birikadi.
Jag’ yoyi faqat ikki juft tog’aydan iborat. Bu tog’aylarning ustkisi yuqori jag’ – tanglay-kvadrat tog’ay, pastki jag’ vazifasini bajaruvchisi esa mekkel tog’ayi deb ataladi. O`ng va chap tanglay – kvadrat tog’ay va mekkel tog’aylari oldingi tomondan ham o`zaro bir-biriga qo`shiladi.
Ko`pchilik akulalar jag’ yoylari ning har qaysi tomonida bir juft lab tog’aylari deb ataluvchi mayda tog’aychalar joylashgan. Lab tog’aylarning borligi jag’ yoyi birinchi vistseral yoy bo`lmasdan, balki uchinchi vistseral yoy ekanligini ko`rsatadi, chunki birinchi va ikkinchi jag’ oldi yoylari reduktsiyalangan.