Libos dizaynida kompozitsiya

CHiziqlar.
Libosning, hamda uning ayrim qismlar va detallarining 
konturlariga chiziqlar deb qarash mumkin. Masalan, chiziqlarning bo‘ylama 
(vertikal) yo‘nalishi inson qomatini cho‘ziqroq ko‘rsatadi, diagonal yo‘nalishga xos 
chiziqlar – dinamika, gorizontal yo‘naltirilgan chiziqlar – kenglik hissini paydo 
qiladi, egri chiziqlar ko‘rinish shakliga qarab o‘zgaruvchanlik holatlarini ifodalaydi.
Loyihalash jarayonlarida konstruktiv va pardoz chiziqlarning o‘ziga xos ahamiyati 
mavjud. Libosdagi konstruktiv chiziqlar deb, umuman libos bichimining hamda 
ayrim qismlari (orqasi va oldi, yoqa qismi, englari)ning konturlari, shuningdek 
bichimni hosil qiluvchi tarkibiy qismi va detallarning ulangan qismlaridagi ko‘zga 
ko‘rinib turgan chiziqlar (vitachkalar, biriktiruvchi choklar) tushuniladi
2
.
Pardoz chiziqlar kiyimdagi turli bezak vositalarining to‘g‘ri yo‘nalishdagi 
chiziqlaridan iborat: pardoz baxyalar, bo‘rtma baxyalar, belbog‘, cho‘ntak 
qopqoqlari, belband, mag‘iz, bog‘ich, guljiyak, chiziqli kashta shular jumlasiga 
kiradi
3
.
CHiziqlar libosda muhim ahamiyatga ega – ular hajmiy shaklning kostruktiv 
yuzasiga e’tiborni kuchaytirib, dinamika hosil qiladi. 
-
 Ritm 
liboslardagi kompozitsion qismlarning o‘zaro mutanosibligi.
-
Ritm – shaklning mutanosib va oson seziladigan qismlarining mavjud qonun 
- qoidalar asosida takrorlanib kelishidir. Ritm libos vazni (massa), hajm va shu kabi 
vositalarning ortishi yoki kamayishi bilan ifodalanadi
4
.
-
2
Черемных А.Н.Основы художественного оформления женской и детской одежды.– М.: 1968. 
3
Ўша асар. 
4
Рогова А.П. Эркаклар ва болалар устки кийимини конструкциялаш асослари. –Т.: 1988.

---

6 
-
Mato,
boshqacha aytganda libosga to‘g‘ri tanlangan gazlamalar loyihalash 
jarayonlarida ikki o‘lchamli eskizdagi modelning uch o‘lchamli shaklini ko‘zda 
tutilgan darajadagi ifodaliligini shakllantirishga xizmat qiladi. 

---

7 
-
Bezaklar
ya’ni, dekorativ elementlar libos shaklining tarkibiy qismlarini 
bezatishga xizmat qiluvchi kompozitsion vositalardan biridir. Ularning turli xil 
naqshli bezaklar, to‘r, lenta, tasma, tugmalar kabi qator ko‘rinishlari mavjud. 
-