Leksikologiya bilib oling. Leksikologiya

Eslatma. 
Tilshunos olim A. Hojiyevning «O´zbek tili sinonimlarining izohli lug´ati» asari bor. 
ANTONIMLAR VA ULARNING USLUBIY XUSUSIYATLARI 
 
Eslatma. 
Antonimlik
uchta birlik orqali namoyon bo´la oladi: 
1) 
Qo´shimcha (affiks) 
antonimlik: sersuv-suvsiz, bee´tibor-e´tiborli 
2) 
So´z (leksik)
antonimlik: oq-qora, yer-osmon, tez-sekin, birlash-tarqal
 
3) 
Ibora (frazealogik)
antonimlik: o´pkasi cho´pga ilingan (hovliqma)- dunyoni suv bossa, 
to´pig´iga chiqmaydigan (beparvo, beg´am)
 
Zid ma’noli so‘zlar tilimizda ko‘p.
 
Birini aytishimiz bilan uning ziddi xayolimizga keladi. 
Masalan, oq – qora, uzun – qisqa (kalta), baland – past, dono – ahmoq; – li (suvli), – siz (suvsiz) va 
boshqalar. 
Esda saqlang.
O´zaro zid ma´noli so´z va qo´shimchalarga 
antonimlar
deyiladi. So´z maqomidagi 
antonimlar lug´aviy (leksik) antonimlar, qo´shimcha maqomidagi antonimlar esa affiks antonimlar 
sanaladi.
Yuqoridagidek ↑. 
Eslatma.
Ayniqsa, badiiy adabiyotda zid ma´noli so´zlarni bir-biriga zidlash asosida badiiy san´at 
hosil qilinadi. Bunday san´atga tazod san´ati deyiladi. 
141-mashq. Berilgan maqollarni ko´chiring. Antonimlarning ostiga chizing. 
1. 
Birlashgan
daryo bo´lur, 
tarqalgan
irmoq bo´lur. 2. 
Bolali 
uy – bozor, 
bolasiz
uy – mozor. 3. 
Bor
maqtansa topilur, 
yo´q
maqtansa chopilur. 4. 
Do´st
achitib gapirar, 
dushman
– kuldirib. 5. 
Yomonning
yaxshisi 
bo´lguncha, 
yaxshining
yomoni
bo´l. 6. 
Yo´g´on
cho´ziladi,