Leksik, fonetik, sintaktik vositalar. Tayanch so‘zlar

O‘zbekcha	Inglizcha
Ruscha
Leksikologiya	Lexicology	Лексикология
Оbyekt	Оbject	Объект
Predmet	Оbject, thing	Предмет
Maqsad	Aim, purpose	Цель
Vazifalar	Functions	Функции
Leksema	Lexeme	Лексема
Sema	Seme	Сема
Semema	Sememe	Семема
Atash semasi	Name seme	Называемая сема
Baho semasi	Appreciate seme	Оценивающая сема
Ma’no	Meaning	Значение
Termin	Termin	Термин
Uzual ma’no	Meaning of usual	Узуальное значение
Okkazional ma’no	Occasional value	Окказионалное значение
Sinonimik qator	Sinonym series	Синонимический ряд
Sinonimiya	Synonymy	Синонимия
Sinonimlar	Synonyms	Синонимы
Leksik-semantik guruh	Lexical - semantic group	Лексико - семантическая группа
Leksik sinonimiya	Lexical synonymy	Лексическая cинонимия
Dominanta	Dominantе	Доминанта
Leksikolizasiya	Lexicalization	Лексикализация
Leksik ma’no	Lexical meaning	Лексическое значение
Leksik birlik	Lexical unit	Лексическая единица
Antonimik	Antonymic		Антонимический
Antonimiya	Antonymy		Антонимия
Antonimlar	Antonyms		Антонимы
Leksikolizasiya	Lexicalization		Лексикализация
Leksikon	Lexicon		Лексикон
Omograf	Hertograph		Омограф
Omograflar	Homographs		Омографы
Omomorfemalar	Homomorfemy		Омоморфемы
Omonim, shakldosh so‘z	Homonym		Омоним
Omonimik	Homonymic		Oмонимичный
Omonimiya	Homonymy		Омонимия
Omoformalar	Omoformy		Омоформы
Omofon	Homophon(e)		Омофон
Omofonlar	Homophones		Омофоны
Leksik omonimiya	Lexical omonymy		Лексическая омонимия
Sinonimik qator	Sinonym series		Синонимический ряд
Leksikon	Lexicon		Лексикон
Graduonimiya	Graduonymy		Градуонимия
Giponimiya	Hyponymy		Гипонимия
Partonimiya	Partonimiy		Партонимия
Dominanta	Dominantе		Доминанта
Kalka	Vellum		Калька
Kalkalash	Tracing		Калькирование
Jargon	Jargon		Жаргон
Jargon, argo	Argot		Жаргон, арго
Jonli til	A living language		Живой язык
Kasb-hunar lersikasi	Professional vocabulary		Профессиональная лексика
Varvarizm	Barbarism		Варваризм
Vulgarizm	Vulgarism		Вульгаризм
Dialectizm	Dialectism		Диалектизм
Istorizm	Historizm		Историзм
Arxaizm	Archaism		Архаизм
Neologism	Neologism		Неологизм
Leksik usul	Methodical leksik		Лексический метод
Kontekstual usul	Methodical context		Контекстный метод
Affiksatsiya usuli	Аffixation		Аффиксация
Fonetik usul	A phonetic method		Фонетический метод
Emotsional-ekspressiv	Emotionality-expressive		Эмоционально экспрессивный
Frazeologiya	Phraseology		Фразеология
Frazema	Expression		Выражение
Frazeologik birlik	Phraseological unit		Фразеологическая единица
Frazeologik monosemiya	Phraseological monosemiy		Фразеологическая моносемия
Frazeologik polisemiya	Phraseological polisemiy		Фразеологическая полисемия
Frazeologik sinonimiya	Phraseological synonymiy		Фразеологическая cинонимия
Frazeologik antonimiya	Phraseological antonymy		Фразеологическая aнтонимия
Frazeologik omonimiya	Phraseological homonymy		Фразеологическая омонимия
Frazeologik paronimiya	Phraseological paronymy		Фразеологическая паронимия
Istorizm frazemalar;	Historycal Expression		Исторические выражения
Arxaizm frazemalar	Expressions archaic		Архаическое выражение
Neologizm frazemalar	Expressions neologism -		Неологизмовые выражения
Leksikografiya	Lexicography		Лексикография
Lug‘atlar	Lexics		Лексика
Ensiklopedik lug‘atlar	Encyclopedic Dictionary		Энциклопедический словарь
Lingvistik lug‘atlar	Linguistic Dictionary		Лингвистический словарь
Alifbo	Alphabet		Aлфавит
Alifbo tartibida	Alphabetically		Алфавитный порядок
Alifbo tartibida joylashtirish	Аlphabetize		Располагать в алфавитном порядке

Mavzu bo‘yicha savollar:

1. 
   So‘zIashuv uslubining boshqa nutq uslublaridan farqi nimada?
   
2. 
   Adabiy va oddiy so‘z!ashuv uslubi deb nimaga aytiladi?
   
3. 
   Publisistik uslubning o‘zigа хоs хususiyatlari haqida gapiring?
   

Mustaqil ish topshiriqlari:

1.Badiiy nutq uslubi. O’zbek she‟riyati. “Bir she’r tarixi” mavzusida esse yozish.

2. So’zlashuv nutq uslubi. Nuqiy kompetentlikka rioya qilish. Sohaga oid ilmiy mavzuning og’zaki taqdimoti.

Mustaqil ish topshiriqlari:

1.Badiiy nutq uslubi. O’zbek she‟riyati. “Bir she’r tarixi” mavzusida esse yozish.

2. So’zlashuv nutq uslubi. Nuqiy kompetentlikka rioya qilish. Sohaga oid ilmiy mavzuning og’zaki taqdimoti.
5-amaliy mashg’ulot
Mavzu: Adabiy nutq va uning uslublari.
REJA:
“1.Uslubiyat. Nutq uslublari.
2. Ilmiy, badiiy, so`zlashuv, rasmiy-idoraviy, publitsistik uslublar va ularning uslubiy xususiyatlari.
3.Uslubni yaratuvchi leksik, fonetik, sintaktik vositalar.


Tayanch so‘zlar: Ilmiy, badiiy, so`zlashuv, rasmiy-idoraviy, publitsistik, Vatan, vatanparvar, tinchlik, jasorat, qahramonlik, totuvlik, taraqqiyot, matonat, kuch, quvvat, ma’naviyat, erk, ozodlik, ona, yer, zamin
Mavzuning qisqacha bayoni
O‘zbek tilshunosligining nisbatan yangi sohasi sanaladigan stilistika – uslubshunoslik til birliklarining aloqa vositasi sifatida muomala jarayonida turli soha va vaziyatda qo‘llanishi, nutqni tashkil qilish qonuniyatlari, til tizimidagi barcha vositalarning nutq jarayonidagi imkoniyatlari va ma’no nozikliklarini aniqlash bilan shug‘ullanadi. «Stilistika – tilda mavjud bo‘lgan barcha vositalar – leksik, grammatik, fonetik vositalardan nutqda qanday foydalanish zarurligini, ma’lum bir tipdagi forma, so‘z va konstruksiyalardan qaysi birini qo‘llash muvofiq ekanini, yaxshi va eng muvofiq vositasini tavsiya etadi, norma qilib belgilaydi, nutqning turli stilistik qatlamlarida qo‘llanadigan vositalarni belgilab beradi. Shunga ko‘ra, stilistika so‘z san’ati, ifoda vositalar haqidagi alohida bir fandir».
Uslubiyat tilshunoslik fanining bir bo`limi bo`lib, nutq jarayonida til hodisalarining maqsadga, sharoitga va muhitga mos ravishda foydalanish qonuniyatlari bilan tanishtiradi. Uslubiyatda uslublar, til vositalarining nutqda qo`llanish yo`llari, lug`aviy, frazeologik va grammatik birliklarning qo`llanish xususiyatlari o`rganiladi.
Adabiy tilning ijtimoiy hayotdagi ma`lum bir sohada qo`llanadigan, bir qancha o`ziga xos xususiyatlarga ega bo`lgan ko`rinishi adabiy til uslubi deyiladi. Uslub orqali so`zlovchi shaxs narsalarga, voqealarga shaxsiy munosabatini aks ettiradi.

Аdаbiy tilning ijtimоiy hаyotning mа’lum sоhаsi dоirаsidа qo‘llаnilаdigаn ko‘rinishi nutq uslublаri dеyilаdi.

Nutq uslublаri quyidаgilаr:

5. 
   Оg‘zаki so‘zlаshuv uslubi
   
6. 
   Rublisistik uslub
   
7. 
   Bаdiiy uslub
   
8. 
   Rаsmiy-idоrаviy uslub
   

5.Ilmiy uslub
1. So`zlashuv uslubi. Uyda, ko`chada, insonlarning o`zaro so`zlashuvida qo`llanadigan uslub so`zlashuv uslubi deb ataladi. Bu uslubning adabiy til me`yorlariga rioya qiladigan ko`rinishi adabiy so`zlashuv uslubi deb yuritilsa, bunday me`yorlariga rioya qilinmaydigan ko`rinishi oddiy so`zlashuv uslubi deb ataladi. So`zlashuv uslubidagi nutq ko`pincha dialogik shaklda bo`ladi. Ikki yoki undan ortiq shaxsning luqmasidan tuzilgan nutq dialogik nutq deyiladi.