Лекция заманагөй компьютер дүзилиси ҳӘм курылмалары жоба: Компьютерлердиң архитектурасы Компьютердиң тийкарғы қóðûëìалары Компьютердиң қîñûìøа қóðûëìалары

Принтерлер. Принтер — мағлыўматларды қағазға шығарыўшы қурылма. Барлық принтерлер текстли мағлыўматты, көпшилиги болса сүўрет ҳәм графиклерди де қағазға шығарады. Реңли сүўретлерди шығарыўшы арнаўлы принтерлер де бар. Принтерлердиң төмендеги түрлери бар: матрицалы, бүркиўши ҳәм лазерли.

Лазерли компакт дисклер. Лазерли компакт дисклер ушын диск жүритиўши (CD-RОМ)ның ислеў принципи ийилиўшең дисклер ушын диск жүритиўшилердиң ислеў принципине уқсас. CD-RОМның бети лазер головкаға салыстырғанда өзгермес сызықлы тезлик пенен ҳәрекетленеди, мүйеш тезлик болса головканың радиал жайласыўына қарап өзгереди.

Сканерлер. Сканер — Компьютерге текст, сүўрет, слайд, фотосүўрет көринисинде аңлатылған көринислер ҳәм басқа график информацияларды автоматикалық рәўиште киритиўге арналған қурылма. Сканерлердиң түрли моделлери бар. Ең көп тарқалғаны — стол үсти, планшетли ҳәм реңли сканерлер.

Файллардың кеңейтпе түрлери:
*.txt – текстли файл;
*.rtf – Windows операцион системасының стандарт текстли редакторы WordPad программасы кеңейтпеси;
*.doc, docx – Microsoft Word программасының текстли файлы;
*.xls – Microsoft Excel электрон таблицалар файлы;
*.exe – орынланатуғын файл; (ҳәр бир программаның иске түсириўши файлы болады. Мәселен Winword.exe – Microsoft Word программасының иске түсириўши файлы.)
*.ppt – Microsoft Power Point программасының файлы
*.cом, *.bat – буйрықлы файллар;
*.sys – системалы файл;
*.ini – барлық параметрлерин сақлап бериўши файл;
*.c – C++ тилидеги программа.
*.jpg, *.gif, *.wmf, *.bmp, *.png – сүўрет файллары;
*.wav, *.mp3, *.mid – даўыс файллары;
*.avi, *.mpg – видео файллары;