Lekciya Kompyuter tarmaqları hám tarmaq texnologiyaları

Tarmaq kommutatorı yamasa svitch (ingl. switch — ótkizgish (pereklyuchatel)) — bir segment shegarasında kompyuter tarmaģınıń bir neshe túyinin birlestiriwshi qurılma. Konsentrator trafikti bir qurılmadan basqa barlıq qurılmalarģa jiberse, kommutator maģlıwmatlardı tek ģana qabıl qılıwshıģa jiberedi. Bul bolsa maģlıwmatlar almasıw tezligin hám tarmaq qáwipsizligin asıradı. Tarmaqtıń basqa segmentlerin olar ushın belgilenbegen maģlıwmatlardı qayta islewden azat qıladı. Tarmaq konsentratorı (ingl. hub — xızmet orayı) — bir neshe qurılmalardı bir ulıwmalıq segmentke birlestiriwshi tarmaq qurılması. Qurılmalar kabeller járdeminde baylanısadı.

7.8-súwret. Konsentrator yamasa kommutator arqalı tarmaqqa jalģanıw


Kabel járdeminde baylanısıw. Bunda kompyuterler bir-biri menen koaksial, oralģan juplıq kabeli (UTP) yamasa shiyshe talalı kabeller arqalı arnawlı tarmaq plata járdeminde baylanısadı.
Kommutaciya paneli (kross-panel, patch-panel) —kabel sistemasınıń quramlı bólegi. Birlestiriwshi razёmlardan payda bolģan panelden ibarat. Kommutaciya paneli passiv tarmaq qurılmasına kiredi.

7.9-súwret. Kommutaciya paneli kórinisi.


Orama jup kabel (vitaya para) (ingl. twisted pair) — baylanıs kabeliniń túri. Telefonda paydalanılģan sheshilgen sım jubınan ibarat. Ol ekranlanģan hám ekranlanbaģan bolıwı múmkin. Ekranlanģan kabel elektr magnit halaqıtlarına biraz shıdamlı boladı. Usı kabeldiń kemshilikleri signallardıń sóniw koeffitsientiniń joqarılıģı hám elektromagnit halaqıtlarına joqarı dárejede sezgirligi, sonıń ushın orama juplıqtan paydalanıwda aktiv qurılmalar ortasındaģı eń joqarı aralıq 100 metrge shekem boladı.


7.10-súwret. Orama jup (vitaya para) kabeli hám konnektordıń kórinisi


Koaksial kabel (Coaxial cable). Bul kabelden maģlıwmatlar uzatıwdıń eki túrli sistemasında paydalanılıwı múmkin: signaldı modulyaciyalap hám modulyaciyalamastan uzatıw. Birinshi halda raqamlı signal JK dan qanday formada uzatılsa, onnan sonday formada paydalanıladı hám dárriw kabel boylap qabıl etiw stanciyasına uzatiladı. Ol tezligi 10 Mbit/sek qa shekem hám eń joqarı tásir radiusi 4000 m bolģan bir uzatıw kanalına iye. Ekinshi halda raqamlı signal analoglı signalģa aylandırıladı hám ol qabıl etiw stanciyasına baģdarlanadı, ol jerde ol jáne raqamlı signalģa aylandırıladı. Signaldı aylandırıw operaciyasın modem (modulyator/demodulyator) orınlaydı; hár bir stanciya óz modemine iye bolıwı kerek. Maģlıwmatlardı uzatıwdıń bul usılı kóp kanallı (onlaģan kanallar boyınsha uzatıwdı támiynleydi, bunıń ushın tek ģana bir kabelden paydalanadı) esaplanadı. Bunday usıl menen dawıslardı, videosignallardı, maģlıwmatlardı uzatıw múmkin. Kabel uzınlıģı 50 km ge shekem jetiwi múmkin.




7.11-súwret. Koaksial kabel (Coaxial cable) ni kóriniwi